آنچه در این مطلب می خوانید:
چند وقتی است که روند تعویض شناسنامه جلد قرمز شروع شده است اما بسیاری از افراد هنوز این کار را انجام نداده اند. از طرف دیگر، گاهی اوقات در موارد دیگر نیز نیاز به تعویض شناسنامه است. در این در این مقاله از سایت مناقصه و مزایده هزاره مدارک و اطلاعات لازم و همچنین هزینه تعویض شناسنامه را مورد بررسی قرار می دهیم.
چه شناسنامه هایی نیاز به تعویض دارد؟
شناسنامه هایی که نیاز به تعویض دارند، دارای یکی از شرایط زیر می باشند:
- شناسنامه هایی که مستعمل و فرسوده هستند و به همین دلیل ناخوانا شده اند یا ظاهر مناسبی ندارند، گزینه بسیار مناسبی برای تعویض هستند.
- افرادی که قصد دارند ازدواج سابق خود را از شناسنامه خود حذف نمایند.
- برخی از افراد با گذر زمان عکسشان با عکس فعلی شناسنامه مطابقت ندارد، این افراد نیز بهتر است شناسنامه خود را عوض کنند.
- صاحبان شناسنامه ای که سن آنها به ۱۵سال تمام رسیده است.
- افرادی که هنوز صاحب شناسنامه جلد قرمز هستند، باید هر چه سریعتر جهت تعویض شناسنامه اقدام نمایند.
- بعضی افراد در صورت تایید مراجع ذی صلاح و اخذ گواهی می توانند برخی مشخصات شناسنامه ای خود نظیر؛ نام یا نام خانوادگی را عوض کنند.
مدارک لازم برای تعویض شناسنامه
برای تعویض شناسنامه نیاز به ارائه مدارک مورد نیاز می باشد، این مدارک شامل:
- در اختیار داشتن اصل شناسنامه مراه با ۲ قطعه عکس جدید با زمینه سفید.
- در صورت ایجاد تغییر در مشخصات هویتی (مانند تغییر نام یا نام خانوادگی)، ارائه مدارک مرتبط با آن تغییرات نیز الزامی است.
- ارائه شماره ملی پدر، مادر، همسر و فرزندان به منظور تکمیل فرم های مربوطه نیز الزامی است.
- در صورت ثبت نشدن ازدواج یا طلاق در شناسنامه فعلی، ارائه اصل سند ازدواج و طلاق نیز لازم خواهد بود.
- درخواست تعویض شناسنامه در دفاتر پیشخوان ارائه دهنده خدمات ثبت احوال صورت می گیرد.
مدارک موردنیاز جهت تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد
گاهی اوقات افراد متاهل، به خاطر جدایی از همسر خود یا فوت همسر، قصد حذف اسم همسر را از شناسنامه خود داشته و برای این هدف قصد دارند، نسبت به تعویض شناسنامه و یا درخواست صدور شناسنامه المثنی، اقدام کنند.
الف) مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجردی که صرفا قصد تبدیل شناسنامه قدیم به جدید را دارند، شامل:
- عکس سه در چهار به تعداد سه قطعه (افرادی که علاوه بر تعویض، قصد عکس دار کردن شناسنامه یا تغییر عکس آن را دارند)؛
- همراه داشتن اصل شناسنامه قدیمی؛
- ارائه فیش واریز هزینه تعویض شناسنامه؛
- همراه داشتن کد ملی همسر و فرزندان افراد متاهل؛
- همراه داشتن کد ملی پدر و مادری که زنده هستند؛
- مدارک مثبت سمت و قیمومت (در صورتی که ولی خاص، نماینده قانونی یا قیم، برای تعویض شناسنامه، اقدام می کند)؛
- اطلاعات پستی و اطلاعات عقد نامه افراد متاهل؛
- همراه داشتن پاسپورت؛
- ارائه کارت معافیت یا پایان خدمت؛
- ارائه معرفی نامه عکس دار ویژه محصلین از سوی مدرسه؛
- کارنامه های عکس دار دوره راهنمایی یا کارت پرسنلی دارای عکس که مشخصات سجلی در آن درج شده (در خصوص افرادی که شناسنامه آن ها، بدون عکس است)؛
- تاییدیه عکس از سوی نیروی انتظامی، برای افرادی که از مدارکی نظیر؛ پاسپورت و… در شناسنامه فاقد عکس، برخوردار نیستند.
ب) اسناد و مدارک و مورد نیاز برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد مطلقه ای یا بیوه ای که با تعویض شناسنامه، قصد حذف اسم همسر یا همسران قبلی را از شناسنامه خود دارند:
علاوه بر تمام مدارک ذکر شده در بالا، زنان باکره، باید از حکم دادگاه و گواهی بکارت و مردان و زنان مطلقه و بیوه، باید از سند نکاحیه و طلاق، همچنین، مدارک مثبت ثبت ازدواج جدید در شناسنامه، برخوردار باشند.
در غیر این صورت، با تعویض شناسنامه قدیم به جدید یا صدور المثنی، همچنان نام همسر سابق یا فوت شده، در شناسنامه جدید یا المثنی، ذکر خواهد شد و این امر، از جمله نکات حقوقی است که افراد می بایست در رابطه با مدارک لازم برای تعویض شناسنامه افراد متاهل و مجرد ( به واسطه طلاق یا فوت همسر)، مد نظر خود داشته باشند.

مدارک مورد نیاز برای تعویض شناسنامه مستعمل و اخذ شناسنامه جدید
برای تعویض شناسنامههای مستعمل نیاز به اصل شناسنامه، دو قطعه عکس ۴×۳ تمام رخ جدید (برای اشخاص ۱۵ سال به بالا) است. همچنین اگر شناسنامهای که جهت تعویض ارائه میشود، فاقد عکس باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل (گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامه رانندگی، کارنامه عکسدار دورههای تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسهای که مشغول تحصیل هستند؛ الزامی است.
مراحل درخواست و مدارک لازم برای صدور شناسنامه افرادی که شناسنامه خود را گم کردهاند:
۱- اشخاص ۱۸ سال به بالا
۲- افراد کمتر از ۱۸ سال دارای حکم رشد، پدر یا جد پدری، با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال، مادر تا زمانی که در قید زوجیت پدرصاحب شناسنامه (فرد کمتر از ۱۸ سال) باشد با ارائه شناسنامه خود و سرپرست قانونی (قیم، امین، وصی) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد، میتوانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور (به دفاتر پیشخوان) نسبت به تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی به لحاظ فقدان یا از بین رفتن آن اقدام نمایند.
برای اشخاص زیر ۱۸ سال، افرادی که شناسنامه خود را گم کردهاند، شناسنامه جدید طبق درخواست صاحب شناسنامه یا متقاضی حسب مورد، با ارائه مدارک مثبته از جمله قیم نامه، امین نامه، وصیت نامه و حکم رشد با مراجعه به دفاتر پیشخوان صادر میشود.
ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه
با مراجعه به سایت سازمان ثبت احوال کشور، در صورتی که بر روی گزینه خدمات الکترونیکی کلیک نمایید، مشاهده خواهید کرد که ثبت نام اینترنتی تعویض شناسنامه، جزء این خدمات نبوده و در قسمت مربوط به اطلاعات این خدمت سازمان نیز چنین بیان شده که متقاضیان می بایست به صورت حضوری جهت تعویض شناسنامه خود و پیگیری آن با کد ملی یا سایر اطلاعات اقدام نمایند.
البته در چند سال اخیر، انجام تعویض شناسنامه و دریافت شناسنامه المثنی، به صورت غیرحضوری و از طریق سایت سازمان ثبت احوال کشور به آدرس اینترنتی sabteahval.ir انجام میگرفت و امکان پیگیری صدور شناسنامه با کد ملی نیز برای متقاضیان فراهم بود؛ اما در حال حاضر، این خدمت از فهرست خدمات الکترونیکی سایت حذف و غیر فعال شده است.
هزینه تعویض شناسنامه
هزینه صدور شناسنامه نوزاد در سال ۱۴۰۳ معادل ۴۰ هزار تومان است؛ اما به این شرط که برای دریافت شناسنامه در مهلت قانونی مقرر اقدامات لازم صورت گیرد؛ منظور سازمان ثبت احوال از مهلت قانونی جهت دریافت شناسنامه نوزاد، ۱۵ روز است و بعد از سپری شدن این فرصت اگر تا ظرف سه ماه والدین نوزاد برای گرفتن شناسنامه اقدام کنند، باید ۴۵ هزارتومان بپردازند. هزینه صدور شناسنامه نوزاد بعد از گذشت سه ماه از ولادت به ۵۵ هزار تومان افزایش پیدا می کند.
هزینه صدور شناسنامه جدید ۱۴۰۳ نیز معادل ۵۰ هزار تومان است که با مشاهده نرخ تعرفه های سازمان ثبت احوال، این هزینه در مقایسه با پارسال تفاوتی ندارد.
درصورتی که شناسنامه جدید دوباره گم شود، برای صدور شناسنامه جدید ۱۰۰ هزار تومان از شما می گیرند و اگر برای سومین بار برای صدور شناسنامه جدید دست به کار شوید، این دفعه هزینه پرداختی به ۱۵۰ هزارتومان می رسد. با گذشت سومین بار، هزینه صدور شناسنامه به ۳۵۰ هزارتومان نیز می رسد.
تعویض شناسنامه چند روز طول می کشد؟
در حال حاضر، تعویض شناسنامه و صدور شناسنامه جدید، در شهرستان ها، در حدود ۱ الی ۲ روز نیاز به زمان دارد. اما در تهران، با توجه به تعداد بالای متقاضیان و حجم بالای درخواست ها، این مدت زمان حدود ۷ الی۱۰ روز می باشد.
طرح تعویض شناسنامه فوری
هم زمان با فرارسیدن روز ملی ثبت احوال، سازمان ثبت احوال کشور با برپایی میز خدمت، چند ساعته و یک روزه شناسنامه شهروندان را با گذشت چند ساعت تعویض و به متقاضیان تحویل می دهد. این طرح به منظور خدمات رسانی بهتر و راحت تر به شهروندان انجام می شود.
سازمان ثبت احوال کشور با برگزاری میزهای خدمت جهادی در مناسبت های مختلف، نسبت به رفع مسائل و مشکلات هویتی مردم اقدام نموده است.
برای تعویض شناسنامه قدیمی به کجا مراجعه کنیم
برای درخواست صدور شناسنامه جدید بهصورت حضوری به ثبت احوال و یا یکی از دفاتر پیشخوان بروید و پس از دریافت فرم تعویض شناسنامه و پرداخت هزینههای قانونی، درخواست خود را ارائه کنید. این کار میتواند توسط خود فرد، پدر، جد پدری، مادر (تا زمانی که در زوجیت پدر باشد) یا قیم برای افراد زیر ۱۸سال انجام شود.
بعد از رفتن به اداره ثبت احوال یا دفتر پیشخوان، وقت ارائه مدارکی است که باید با خودتان همراه داشته باشید؛ یعنی اصل شناسنامه و ۳قطعه عکس۴×۳ تمامرخ جدید (برای اشخاص ۱۵سال به بالا). بعد هم باید هزینه مربوطه را طبق تعرفه جاری پرداخت کنید.
به این نکته هم توجه داشته باشید که اگر شناسنامهای که برای تعویض با خودتان بردهاید عکس نداشته باشد، ارائه اصل مدارک معتبر عکسدار از قبیل گذرنامه، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت، گواهینامهرانندگی، کارنامه عکسدار دورههای تحصیلی راهنمایی به بالا، معرفینامه عکسدار دانشآموزان از سوی مدرسهای که مشغول تحصیل هستند یا کارت شناسایی عکسدار کارکنان دوایر دولتی با ذکر مشخصات سجلی هم کارتان را راه میاندازد. اگر هم هیچ کدام از این مدارک را نداشتید، شما را به نیروی انتظامی معرفی میکنند تا درخواست تأیید عکس برایتان بیاید.
اگر چند سال قبل برای گرفتن شناسنامه جدید به ثبتاحوال میرفتید، باید حدود ۲ماه صبر میکردید تا شناسنامه جدیدتان صادر شود. اما امروزه تعویض شناسنامه در اداره ثبتاحوال و دفاتر پستی بهصورت لحظهای انجام میشود. البته بهدلیل افزایش تقاضا برای صدور شناسنامه جدید، این کار ممکن است با تأخیری حداکثر ۱۵روزه هم مواجه شود.
شرایط و نکات ویژه برای تعویض شناسنامه
در برخی شرایط خاص، ممکن است برای تعویض شناسنامه برخی نکات ویژه وجود داشته باشد. در این بخش به بررسی برخی از این شرایط پرداخته میشود:
- تعویض شناسنامه برای افراد زیر ۱۵ سال: اگر کودک زیر ۱۵ سال به شناسنامه جدید نیاز دارد، باید درخواست تعویض شناسنامه توسط والدین یا قیم قانونی او ارائه شود.
- تعویض شناسنامه برای افراد ۱۵ سال به بالا: در صورتی که فرد به سن قانونی (۱۵ سال) رسیده باشد، درخواست تعویض شناسنامه باید بهطور شخصی توسط فرد انجام شود.
- اصلاحات اشتباه در شناسنامه: در صورت وجود اشتباهات در اطلاعات درجشده در شناسنامه، فرد میتواند با ارائه مدارک معتبر (مانند گواهینامههای قانونی) برای اصلاح و تعویض شناسنامه اقدام کند.
نتیجهگیری
تعویض شناسنامه یکی از امور اداری رایج است که به دلایل مختلفی همچون تغییرات شخصی، آسیبدیدگی، یا گم شدن شناسنامه انجام میشود. برای تعویض شناسنامه قدیمی باید به اداره ثبت احوال یا یکی از دفاتر پیشخوان محل سکونت خود مراجعه کرده و مراحل مورد نیاز را طی کنید.
توجه به مدارک لازم و زمانبندی دقیق برای دریافت شناسنامه جدید از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، در صورتی که شناسنامه شما گم شده یا دچار اشتباهات درج شده باشد، باید با پیگیری مراجع قانونی برای اصلاح آن اقدام کنید.
در این مقاله در رابطه با تعویض شناسنامه و مدارک مورد نیاز جهت تعویض آن مطالبی ارائه شد. سپس، صاحب شناسنامه می بایست به دفاتر پیشخوان دولت و بخش عمومی مراجعه نموده و درخواست تعویض را با تکمیل مدارک لازم ارائه نماید. امیدواریم مطالب ارائه شده برای شما مفید واقع شده باشد.
پیشنهاد مطالعه : اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های تدارکات الکترونیکی دولت » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.