آنچه در این مطلب می خوانید:
اسکلت بتنی یکی از پر استفاده ترین نوع اسکلت ساختمان و رقیب اصلی اسکلت فلزی به شمار می رود. این دو نوع اسکلت تفاوت های زیادی با یکدیگر دارند و انتخاب هر یک از این آنها به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این مقاله از سامانه مناقصات هزاره به بررسی کامل سازه بتنی، مزایا و معایب و نحوه اجرای آن خواهیم پرداخت.
اسکلت بتنی چیست؟
اسکلت بتنی یکی از اشکال متداول سازه است که از اتصال ستون ها و تیرهای به هم پیوسته به وجود آمده است. برای ساختن سازه بتنی از بتن و یا بتن آرمه نظیر؛ شن و ماسه و سیمان و فولاد که به صورت میلگرد ساده و یا آج دار است، استفاده می کنند. در صورت استفاده از بتن آرمه در قسمت های مختلف همچون؛ ستون ها و پی و تیرهای یک ساختمان، به آن ساختمان، اسکلت یا سازه بتنی می گویند.
کاربردهای اسکلت بتنی
از مهم ترین کاربردهای سازه بتنی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
۱) استفاده از اسکلت بتنی بیشتر در مناطق دارای رطوبت بالا کاربرد دارد. از این رو، در سازه هایی همچون دیواره های ساحلی، اسکله ها و برج های بازدید به کار گرفته می شوند.
۲) به دلیل استحکام و مقاومت بسیار بالای اسکلت بتنی، از این سازه ها برای استفاده در ساختمان های مسکونی و تجاری، کارخانه های بزرگ و سازه هایی که امکان جاگیری تعداد افراد بیشتری را دارند، استفاده می شود.
۳) استفاده از سازه های بتنی در ساخت باند فرودگاه و سوله های محل نگهداری هواپیما.
۴) استفاده از آن در فضاهایی که با هدف ذخیره و نگهداری آب ساخته می شوند، مثل؛ استخرها و تانکرهای زیر زمینی.
۵) به کارگیری از این نوع سازه در ساخت پل ها، دیوار های حائل و سدهای عظیم.
مزایا و معایب اسکلت بتنی
سازه بتنی هم مانند تمامی محصولات دیگر دارای یکسری مزایا و معایب است، در این بخش به تعدادی از مهم ترین دلایل محبوبیت و معایب این نوع سازه پرداخته شده است.
مزایای اسکلت های بتنی
- قیمت به صرفه سازه بتنی؛ به دلیل اینکه تمام اجزای بتن از مصالح بومی ساخته شده است.
- قابلیت شکل دهی بالای اسکلت بتنی نسبت به اسکلت فولادی.
- مقاومت بالای بتن در مقابل آتش سوزی.
- نیاز به مراقبت و محافظت کمتر ساختمان های دارای سازه های بتنی.
- عمر مفید و بالای مصالح بتنی؛ با گذشت زمان نه تنها مقاومت اولیه بتن کم نمی شود، بلکه نسب به قبل محکم تر می شود.
- نیاز به نیروی متخصص کم تری در هنگام اجرای اسکلت بتنی نسب به اسکلت فلزی.
- بهره وری انرژی در تولید بتن، به منظور ساخت بتن معمولی ۴۵۰ تا ۷۵۰ کیلو وات ساعت در تن انرژی نیاز است اما برای ساخت سازه فلزی ۸۰۰۰ کیلو وات ساعت در تن انرژی لازم است.
معایب اسکلت بتنی
- وزن بسیار سنگین سازه های بتنی نسب به سازه های فلزی.
- آستانه تحمل نیروی کششی در سازه های بتنی کم تر از سازه های فلزی است.
- میزان هدر رفت مصالح در ساخت این نوع سازه بیشتر است.
- در سازه های بتنی نیاز به ساخت سقف کاذب است.
- در صورت بروز هر گونه آسیب دیدگی این نوع سازه، امکان ترمیم بافت آنها بسیار سخت و پیچیده است.
اسکلت بتنی یا فلزی؟
از گذشته تا به امروز، بتن در صنعت ساخت و ساز بسیار رایج است. اسکلت های بتنی در حال حاضر به علت داشتن مزیت هایی که به آنها اشاره شد، بیشتر هم گسترش یافته است و به عنوان یکی از مصالح پرطرفدار برای ساخت اسکلت ساختمان به کار گرفته می شوند.
مراحل اجرای اسکلت بتنی
ساخت اسکلت بتنی نیاز به طی نمودن چندین مرحله است که در ادامه به معرفی هریک از مراحل خواهیم پرداخت.
- آرماتوربندی
آرماتور در درون یک سازه بتنی، وظیفه حمل نیروهای کششی را بر عهده دارد. به این ترتیب قبل از بتن ریزی کف، آرماتوربندی باید انجام گیرد. با این کار استحکام کششی بتن افزایش یافته و به تبع مقاومت آن نیز بالا می رود.
- خم کردن آرماتور
آرماتورها را می توان با استفاده از دست یا دستگاه های مخصوص خم کرد. برای آرماتورهای با قطر بیشتر به یک دستگاه مکانیکی نیاز است. البته، خم کردن آرماتور در هنگامی که آرماتور سرد است، اتفاق می افتد.
- وصله کردن آرماتور
در زمان رسیدن به انتهای میلگرد می توان آرماتور میلگرد مورد نظر را به یک میلگرد دیگر متصل کنیم. برای وصله کردن آرماتور از روش هایی همچون؛ وصله کردن پوششی، وصله کردن جوشی، وصله کردن مکانیکی و… استفاده می شود.
- قالب بندی
این قالب ها بتن های تازه را نگه می دارند تا هنگامی که بتن مقاومت مورد نیاز را به دست آورد. زیر آن ها داربست هایی تعبیه می شود تا در این کار به قالب کمک کنند، سپس قالب با استفاده از سیم به لوله های داربست متصل می گردد.
- سقف ها و تیرها
با توجه به ابعاد مشخص شده در نقشه، تعداد میلگردها جایگذاری می شوند. میلگردهای تقویتی می بایست در ابتدا و انتهای تیرها قرار بگیرند تا با بارهای وارده مقابله کنند. همچنین از این میلگردها هم در وسط و هم در قسمت پایینی تیرها استفاده می شود تا امکان تحمل نیروهای کششی برای تیر مهیا گردد.
- باز کردن قالب
هنگامی که بتن مورد استفاده در یک سازه، مقاومت و گیرایی مورد نیاز خود را به دست آورد، می توان قالب بتن ها را باز کرد.
- شمع بندی و بتن ریزی
در مرحله شمع بندی می توان از شمع های چوبی و یا شمع های فلزی استفاده کرد. بعد از قالب بندی و شمع بندی باید عملیات بتن ریزی انجام شود. قبل از بتن ریزی باید آرماتورها و فضای مورد نظر یک بار دیگر با دقت ارزیابی گردد.
- ویبره کردن بتن
پس از بتن ریزی با دستگاهی به نام ویبراتور، سطح بتن را مرتعش می‌کنند تا آن را در تمام گوشه های قالب بفرستند و هیچ هوایی بین بتن قرار نگیرد.
اسکلت بتنی پیش ساخته چیست؟
اسکلت بتنی پیش ساخته یکی از سازه هایی است که بیرون از محل اجرای پروژه طراحی و ساخته می شود. یکی از مهم ترین مزیت این سازه ها، کوتاه بودن زمان بهره برداری از پروژه و زمان ساخت آن می باشد، همچنین با توجه به اینکه این سازه ها توسط مهندسین و کارشناسان مجرب و متخصص در کارخانه طراحی و تولید می شوند، کیفیت و مرغوبیت آنها بالا است. البته، این نوع سازه های بتنی نقاط ضعف هایی نیز دارند که از جمله آنها می توان به مقاومت کششی پایین اشاره نمود. سازه بتنی پیش ساخته در کارگاه ها یا کارخانه های تولید کننده طراحی و ساخته می شوند. در این روش ابتدا قالب سازه طراحی شده و در مرحله بعدی مصالح تهیه شده و آرماتور بندی انجام می شود. سپس قالب گیری با بتن صورت گرفته و سازه شکل می‌گیرد. در نهایت پس از خشک شدن قالب ها، اسکلت های بتنی پیش ساخته آماده بهره برداری و نصب می باشند.
قیمت اجرای اسکلت بتنی بدون مصالح
گاهی اوقات نیز اجرای اسکلت بتنی به این صورت است که کارفرما تمامی مصالح و لوازم کار را خود فراهم می کند و تنها اجرای کار را به پیمانکار اسکلت بتنی واگذار می کند. در این صورت دستمزد اجرای سازه با توجه به قرارداد اسکلت بتنی صورت گرفته حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان به ازای هر متر مربع بسته به نوع سقف و عوامل دیگر پرداخت می شود.
سخن پایانی
همان طور که اشاره شد، سازه های بتنی یکی از رایج ترین اسکلت هایی است که جهت ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. از مهم ترین دلایل محبوبیت اسکلت بتنی می توان به عواملی همچون؛ طول عمر بالا، هزینه اجرای پایین، مقاومت بالا، نیاز به نیروی متخصص کم و…است.
پیشنهاد مطالعه : اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصات ساختمان » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
