آنچه در این مطلب می خوانید:
سفته یکی از اسناد تجاری معتبر و مورد استفاده در امور مالی و بازرگانی است که به عنوان ابزاری برای تضمین و تعهد مالی در قراردادها و معاملات به کار می‌رود. این سند مالی تعهدی برای پرداخت مبلغ معین در تاریخ یا در صورت درخواست دارنده است.
قانون سفته مقررات و شرایط خاصی برای صدور، وصول، ضمانت و پیگیری قانونی سفته را تعیین کرده است و در برخی موارد حتی امکان صدور حکم جلب یا اجراییه سفته وجود دارد.
در این مقاله از سایت مزایدات و مناقصات، به بررسی مفهوم و کاربرد سفته، ضمانت سفته، روش‌های وصول سریع آن، صدور حکم جلب و اجراییه، و احتمال زندان برای عدم پرداخت سفته می‌پردازیم.
مفهوم و تعریف سفته
سفته سندی مالی است که بر اساس آن، فردی (به‌عنوان صادرکننده یا متعهد) متعهد می‌شود که در تاریخ معین یا به محض درخواست دارنده، مبلغ مشخصی را به فردی دیگر (به‌عنوان دارنده یا ذینفع) بپردازد.
از آنجا که سفته تعهد مالی ایجاد می‌کند، در بسیاری از قراردادها و معاملات به عنوان ضمانت یا ابزاری برای تضمین پرداخت به کار گرفته می‌شود. قانون سفته نیز مقرراتی برای صدور و پرداخت این سند تجاری وضع کرده است.
سفته باید شامل اطلاعات مهمی نظیر مبلغ، تاریخ صدور، تاریخ سررسید (در صورت تعیین)، نام متعهد و امضای او باشد. همچنین، اگر ضامن برای سفته تعیین شود، نام و امضای ضامن نیز در سند قید می‌شود که در صورت عدم پرداخت توسط متعهد اصلی، ضامن موظف به انجام پرداخت خواهد بود.
ضمانت سفته و شرایط حقوقی آن
ضمانت سفته به معنای تعهد فردی دیگر، علاوه بر متعهد اصلی، برای پرداخت وجه سفته است. در قانون تجارت، ضامن و متعهد اصلی مسئولیت مشترک و متضامن در قبال دارنده سفته دارند، به این معنا که دارنده سفته می‌تواند علیه هر یک از آن‌ها یا هر دو اقدام قانونی کند.
با وجود ضمانت، دارنده سفته از حمایت بیشتری برخوردار می‌شود؛ چرا که در صورت عدم پرداخت توسط متعهد، می‌تواند مبلغ را از ضامن مطالبه کند.
در صورتی که ضامن سفته وجود داشته باشد و دارنده سفته بخواهد از طریق پیگیری قضایی به وجه خود برسد، امکان پیگیری قانونی علیه هر دو شخص (متعهد اصلی و ضامن) وجود دارد.
| مقاله پیشنهادی: قرارداد هوشمند چیست؟ بررسی کامل کاربردها، مزایا و چالش‌ها |
روش‌های قانونی وصول سفته
روش‌های مختلفی برای وصول قانونی سفته وجود دارد که بسته به شرایط و نیازهای دارنده سفته می‌توانند استفاده شوند. در ادامه، این روش‌ها را بررسی می‌کنیم:
روش‌های مدنی برای مطالبه وجه سفته
دارنده سفته می‌تواند از طریق دادخواست حقوقی و مطالبه وجه سفته از دادگاه، به وجه سفته خود دست یابد. این روش به دلیل نیاز به طی مراحل قانونی و رسیدگی دادگاه ممکن است زمان‌بر باشد، اما در شرایطی که مبلغ سفته بالا باشد و یا دارنده به دنبال اعتبار و الزام قانونی سند است، استفاده از این روش مطلوب و مؤثر است.
درخواست صدور حکم جلب سفته
یکی از روش‌های قانونی برای وصول سریع سفته، صدور حکم جلب علیه متعهد است. در صورتی که متعهد از پرداخت خودداری کند و دلایل قوی برای اثبات ادعای دارنده وجود داشته باشد، دادگاه می‌تواند حکم جلب متعهد را صادر کند.
حکم جلب معمولاً در صورتی صادر می‌شود که دلایل کافی برای فرار متعهد از پرداخت وجود داشته باشد و احتمال پرداخت داوطلبانه کم باشد.
صدور حکم جلب ممکن است بسته به پیچیدگی پرونده و شرایط مختلف زمان‌بر باشد، اما با استفاده از وکلای متخصص و پیگیری‌های مناسب، این مدت می‌تواند به طور چشمگیری کاهش یابد.
صدور اجراییه سفته
در صورت اثبات بلامحل بودن سفته یا عدم پرداخت آن، دارنده سفته می‌تواند با مراجعه به دادگاه یا اداره ثبت محل، درخواست صدور اجراییه سفته را مطرح کند.
در این حالت، دادگاه یا اداره ثبت به درخواست دارنده سفته رسیدگی کرده و در صورت احراز صحت ادعا، اجراییه را صادر می‌کند که به نیروی انتظامی یا ضابطین دادگستری اجازه می‌دهد تا مبلغ سفته از طریق توقیف اموال یا حساب‌های بانکی متعهد وصول شود.
برای صدور اجراییه، دارنده سفته باید سند سفته و مدارکی را که نشان می‌دهد سفته به اجرا گذاشته شده و بلامحل است، به دادگاه ارائه دهد.
آیا عدم پرداخت سفته منجر به زندان می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین پرسش‌ها در خصوص سفته، احتمال زندانی شدن به دلیل ناتوانی یا امتناع از پرداخت آن است.
در قانون جدید ایران، عدم پرداخت سفته به‌خودی خود جرم تلقی نمی‌شود و فقط در شرایطی خاص، مثل اثبات عدم تعهد مالی یا قصد فرار از پرداخت، امکان صدور حکم جلب یا حبس تعزیری وجود دارد.
در قوانین جدید، تلاش بر این است که زندان به عنوان آخرین راهکار در نظر گرفته شود و بیشتر از توقیف اموال، مسدود کردن حساب‌های بانکی و ممنوع‌الخروجی برای وصول سفته استفاده گردد.
حکم جلب سفته چقدر طول میکشد؟
از ابتدای طرح شکایت تا مراحل پرداخت مبلغ سفته حدود ۷۰ روز زمان طول می کشد که در صورت عدم پرداخت پس از این مدت، شاکی می تواند حکم جلب صادرکننده سفته را بگیرد.
راه‌های سریع وصول سفته
دارندگان سفته می‌توانند با استفاده از روش‌های قانونی سریع‌تر به وجه خود دست یابند. برخی از این روش‌ها عبارتند از:
استفاده از وکلای متخصص
وکلای مجرب در امور تجاری و مالی می‌توانند فرآیند قانونی و پیچیده وصول سفته را سریع‌تر انجام دهند. تجربه و دانش حقوقی وکلای متخصص، امکان پیگیری مؤثرتر و تسریع در روند قضایی را فراهم می‌آورد.
درخواست اجراییه فوری
درخواست اجراییه فوری یکی از راه‌های سریع برای وصول سفته است. در صورت اثبات بلامحل بودن سفته و درخواست فوری اجراییه، امکان وصول سریع‌تر سفته از طریق توقیف اموال متعهد فراهم می‌شود.
مذاکره و توافق با متعهد یا ضامن
در بسیاری از موارد، به جای انجام مراحل قانونی طولانی و پرهزینه، دارنده سفته می‌تواند با متعهد یا ضامن توافق کند. این توافق می‌تواند شامل تخفیف در مبلغ یا شرایط پرداخت باشد و به تسریع وصول سفته کمک کند.
نحوه به اجرا گذاشتن سفته ضمانت
سفته ضمانت، سفته‌ای است که فرد برای تضمین حسن انجام کار به کارفرما ارائه می‌دهد. در این نوع سفته، به جای تاریخ سررسید، عبارت «ضمانت بابت حسن انجام کار» درج می‌شود.
بر خلاف سایر سفته‌ها، این نوع سفته باید در دادگاه مورد بررسی قرار گیرد و بنابراین امکان اجرای آن از طریق ثبت وجود ندارد. کارفرما باید عدم انجام کار یا ورود ضرر را در دادگاه اثبات کند و سپس اقدام به وصول سفته نماید.
| مقاله پیشنهادی: چالش تغییر تعرفه های گمرکی برای بازرگانان و فعالان اقتصادی |
نتیجه‌گیری
سفته به عنوان یک سند تجاری معتبر، از اهمیت زیادی برخوردار است و در بسیاری از معاملات و روابط اقتصادی به عنوان ضمانت پرداخت استفاده می‌شود. در صورت عدم پرداخت سفته، دارنده می‌تواند از طریق روش‌های مختلفی از جمله درخواست اجراییه، حکم جلب و حتی در برخی موارد زندان اقدام کند.
روش‌های سریع برای وصول سفته شامل استفاده از وکلای متخصص، صدور اجراییه فوری و مذاکره با متعهد و ضامن است.
این اقدامات می‌تواند به دارنده کمک کند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به حقوق خود دست یابد و از حمایت قانونی بیشتری برخوردار باشد.
سوالات متداول
سریعترین راه وصول سفته، بستگی به شرایط مختلفی از جمله تاریخ سررسید سفته، وجود ضامن، میزان همکاری صادرکننده سفته و … دارد. اما به طور کلی، اگر سفته در تاریخ سررسید پرداخت نشود، دارنده سفته می‌تواند با انجام مراحل قانونی واخواست و سپس اجرای ثبت، به سرعت به طلب خود برسد. البته، باید توجه داشت که روند اجرای ثبت ممکن است بسته به حجم کار دادگاه‌ها و سایر عوامل، زمان‌بر باشد. همچنین، در برخی موارد، صادرکننده سفته ممکن است درخواست اعسار کند که این امر می‌تواند روند وصول طلب را طولانی‌تر کند.
دریافت سفته به عنوان یک ضمانت برای دریافت بدهی، امری رایج در معاملات است. اما چگونه می‌توان یک سفته معتبر و قابل پیگیری گرفت؟ برای دریافت سفته، ابتدا باید با طرف مقابل به توافق برسید. سپس، یک برگه سفته تهیه کرده و مشخصات فرد بدهکار، مبلغ بدهی، تاریخ سررسید و سایر اطلاعات ضروری را در آن قید کنید. بهتر است سفته را در چند نسخه تهیه کرده و هر دو طرف آن را امضا کنند. برای افزایش اعتبار سفته، می‌توانید از یک شاهد قابل اعتماد نیز امضا بگیرید. همچنین، توصیه می‌شود سفته را در سامانه سفته الکترونیکی ثبت کنید تا از اعتبار و امنیت آن اطمینان حاصل شود. توجه داشته باشید که گرفتن سفته تنها بخشی از کار است و برای وصول آن در صورت عدم پرداخت، ممکن است به اقدامات قانونی نیاز باشد. برای اطمینان از صحت و قانونی بودن سفته و مراحل وصول آن، بهتر است از مشاوره یک وکیل متخصص استفاده کنید.
