آنچه در این مطلب می خوانید:
شرکت کردن در مناقصات کشورهای هدف صادراتی بخش قابل توجهی از بازار صادراتی است که در آینده می تواند موجب افزایش صادرات شود. آشنایی با نحوه شرکت در مناقصات بین المللی کمک خواهد کرد تا همکاری بیشتر و بهتری با کشورهای طرف قرارداد صورت بگیرد.
اغلب کشورهایی که در اولویت صادرات ایران هستند ؛ دولت رفاه دارند به این معنا که دولت آنها در تمامی بازارهای تامین نیازها نقش قابل توجهی دارد. اختصاص بودجه های کلان از طرف بخش دولتی و بخش خصوصی در مناقصات اهمیت این بخش را چندین برابر کرده است. علاوه بر این، برخی از حوزه های صادراتی وابستگی بیشتری به بخش مناقصات دارند. در ادامه این مقاله از سامانه مناقصه و مزایده هزاره با بررسی بیشتر این موضوع همراه ما باشید.
مناقصات بین المللی و تجارب مختلف شرکت ها
بی شک بخش زیادی از تجارت خدمات در حوزه جهانی به شکل مناقصات بین المللی انجام می گیرد. از طرف دیگر بسیاری از شرکت های خدماتی هم تجربه مشارکت در مناقصات بین المللی را ندارند. در برخی از موارد نیز، حضور رقبای جدید در مناقصات خارجی، این شرکت ها به واسطه مشکلات موجود در ساختارهای کاغذی نمی توانند اسنادی کامل و بدون عیب را تدارک دیده و متاسفانه اسناد ارسالی آنها فاقد کیفیت ارزیابی می شود.
در این زمینه، یکی از ویژگی های اصلی که شرکت های توانمند دانش بنیان دارند، نگاه به بازارهای برون مرزی و در نتیجه کسب آمادگی و ایجاد زیرساخت های مورد نیاز در بنگاه برای ورود به این حوزه است. شرکت های دانش بنیان، راه های مختلفی را برای ورود به بازارهای صادراتی هدف مد نظر قرار می دهند. برخی از این موارد فروش مستقیم، مشارکت با واسطه های صادراتی، صادرات از طریق مشارکت با بنگاه های محلی (از اعطای نمایندگی تا همکاری استراتژیک)، حضور در مناقصات و غیره است.
معمولا در مناقصات بین‌المللی، مناقصه گران داخلی نسبت به مناقصه گران خارجی‌ترجیح دارند و نحوه ترجیح مناقصه گران داخلی، در اسناد مناقصه قید خواهد شد.
چالش‌های شرکت در مناقصات بین المللی
ثبت شرکت در کشور هدف صادراتی و حضور در وندور لیست وزارت خانه های مربوطه.
دسترسی به اطلاعات مناقصات اعلام شده
اغلب بنگاه ها از زمان اعلام یک مناقصه تا موعد تحویل اسناد به صورت میانگین ۳ هفته فرصت برای حضور دارند. در نتیجه رصد مداوم و اطلاع به موقع از جزئیات مناقصه اهمیت بالایی دارد. ترجمه و پالایش این حجم از اطلاعات چالشی است که بسیاری از شرکت ها با آن روبرو هستند.
خرید، تکمیل و ارائه اسناد مناقصه
پس از اطلاع از مناقصه، شرکت باید اصل اسناد مناقصه را از مناقصه گذار خریداری کند. در برخی از موارد هزینه خرید این اسناد بیش از ۱۰۰۰دلار است که این رقم با احتساب تدوین و ترجمه سایر اسناد مورد نیاز (آگهی تاسیس، گواهی ها و مجوزهای شرکت و …) گاهی تا مبلغ ۲۰۰۰ دلار و بیشتر نیز می شود که البته این هزینه ها جدای از هزینه های حضور در کشور هدف صادراتی است.
علاوه بر این، با توجه به عدم دسترسی مستقیم شرکت های متقاضی حضور در مناقصه در کشور هدف، خرید و ارسال اصل اسناد مناقصه برای متقاضی، یکی دیگر از چالش ها است.
انواع مناقصه در تجارت بین الملل
انواع مختلفی از مناقصه وجود دارد که بسته به نوع پروژه، قوانین و مقررات محلی و نیازهای خاص هر پروژه می‌توانند متفاوت باشند. در ادامه این مقاله به بررسی انواع مختلف مناقصه در تجارت بین‌الملل خواهیم پرداخت.
۱. مناقصه عمومی (Open Tender)
مناقصه عمومی به فرآیندی اطلاق می‌شود که در آن هر شرکتی می‌تواند پیشنهاد خود را برای انجام یک پروژه خاص ارائه دهد. این نوع مناقصه به‌ویژه برای پروژه‌های بزرگ و دولتی رایج است. مزایای مناقصه عمومی شامل شفافیت و رقابت بیشتر بین تأمین‌کنندگان است که می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت خدمات منجر شود.
۲. مناقصه محدود (Selective Tender)
در مناقصه محدود، فقط شرکت‌هایی که از قبل انتخاب شده‌اند می‌توانند پیشنهاد خود را ارائه دهند. این نوع مناقصه معمولاً برای پروژه‌های خاص یا پیچیده‌تری که نیاز به تخصص خاص دارند، استفاده می‌شود. انتخاب تأمین‌کنندگان می‌تواند بر اساس معیارهای خاصی مانند تجربه، اعتبار و توانمندی‌های فنی باشد.
۳. مناقصه دو مرحله‌ای (Two-stage Tender)
این نوع مناقصه شامل دو مرحله است. در مرحله اول، تأمین‌کنندگان پیشنهادات خود را با توجه به معیارهای کیفی ارائه می‌دهند. در مرحله دوم، تأمین‌کنندگان برگزیده شده، می‌توانند پیشنهادات مالی خود را ارائه دهند. این روش به ارزیابی دقیق‌تر کیفیت و قابلیت‌های تأمین‌کنندگان کمک می‌کند و می‌تواند به انتخاب بهترین گزینه منجر شود.
۴. مناقصه چرخشی (Rotational Tender)
در این نوع مناقصه، تأمین‌کنندگان به صورت دوره‌ای برای پروژه‌های مختلف انتخاب می‌شوند. این روش به‌ویژه در پروژه‌های بلندمدت و مستمر مفید است و می‌تواند به ایجاد رابطه‌ای مستدام بین کارفرما و تأمین‌کنندگان منجر شود.
۵. مناقصه الکترونیکی (E-Tendering)
با پیشرفت فناوری، مناقصه‌های الکترونیکی به‌عنوان یک روش جدید در تجارت بین‌الملل به‌وجود آمده است. در این روش، تأمین‌کنندگان می‌توانند پیشنهادات خود را به‌صورت آنلاین ارسال کنند. این نوع مناقصه به تسهیل و تسریع فرآیند کمک می‌کند و هزینه‌های مربوط به مناقصه را کاهش می‌دهد.
مناقصات خارجی
مناقصات خارجی به فرآیندی اشاره دارد که در آن یک سازمان یا دولت به تأمین‌کنندگان بین‌المللی برای ارائه پیشنهادات برای تأمین کالا یا خدمات خاص فراخوان می‌دهد. این فرآیند می‌تواند شامل پروژه‌های ساختمانی، تأمین تجهیزات، خدمات مشاوره‌ای، و دیگر خدمات باشد. مناقصات خارجی به دلیل رقابت جهانی، به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد که گزینه‌های متنوعی را بررسی و انتخاب کنند. مناقصات خارجی به دلیل تأثیرات مثبت آنها بر کیفیت، هزینه و زمان تأمین، اهمیت بالایی دارند.
مزایای مناقصات خارجی
- رقابت بین‌المللی: مناقصات خارجی به ایجاد رقابت بین تأمین‌کنندگان از کشورهای مختلف کمک می‌کند که می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش کیفیت منجر شود.
- تنوع گزینه‌ها: سازمان‌ها می‌توانند از میان تأمین‌کنندگان مختلف و با قابلیت‌های گوناگون، انتخاب کنند.
- شناسایی بهترین تأمین‌کنندگان: این فرآیند به شناسایی تأمین‌کنندگانی که بهترین خدمات و محصولات را ارائه می‌دهند، کمک می‌کند.
- شفافیت: مناقصات خارجی معمولاً به صورت شفاف و مطابق با قوانین و مقررات انجام می‌شوند که به افزایش اعتماد عمومی کمک می‌کند.
چالش‌ها و موانع مناقصات خارجی
- تنظیمات قانونی: قوانین و مقررات مختلف در کشورهای مختلف می‌تواند به پیچیدگی فرآیند مناقصه منجر شود.
- فرهنگ‌های مختلف: تفاوت‌های فرهنگی و تجاری بین کشورهای مختلف می‌تواند بر روی انتخاب تأمین‌کننده تأثیر بگذارد.
- مشکلات زنجیره تأمین: مسائل مربوط به زنجیره تأمین و حمل و نقل می‌تواند به تأخیر در تحویل کالا و خدمات منجر شود.
- رقابت ناعادلانه: گاهی اوقات تأمین‌کنندگان ممکن است با استفاده از روش‌های غیرمنصفانه به رقابت بپردازند که می‌تواند به برهم زدن بازار منجر شود.
مناقصات استعلامی
مناقصات استعلامی (Inquiry Tenders) به فرآیندهایی اطلاق می‌شود که در آن خریدار با ارسال استعلام به تأمین‌کنندگان مختلف، درخواست پیشنهادات برای تأمین کالا یا خدمات خاصی را می‌کند. این نوع مناقصات معمولاً برای مواردی که نیاز به سرعت و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. خریدار در این فرآیند می‌تواند مشخصات دقیق کالا یا خدمات مورد نیاز را تعیین کند و بر اساس آن از تأمین‌کنندگان مختلف پیشنهاد دریافت کند.
فرآیند مناقصات استعلامی به‌طور کلی کمتر زمان‌بر و پیچیده‌تر از مناقصات رسمی است. این نوع مناقصات می‌توانند به سرعت انجام شوند و نیازهای فوری خریداران را برآورده کنند. مناقصات استعلامی معمولاً تمرکز بیشتری بر روی قیمت و کیفیت کالاها یا خدمات دارند، زیرا خریدار به دنبال بهترین گزینه با کمترین هزینه است. این نوع مناقصات می‌توانند به شفافیت بیشتری در انتخاب تأمین‌کنندگان کمک کنند، زیرا معیارهای مشخصی برای ارزیابی پیشنهادات وجود دارد. به دلیل سادگی فرآیند، زمان مورد نیاز برای تأمین کالاها و خدمات کاهش می‌یابد و خریداران می‌توانند به سرعت به نیازهای خود پاسخ دهند.
نتیجه‌گیری
مناقصه به عنوان یک ابزار کلیدی در تجارت بین‌الملل به‌کار می‌رود و انواع مختلف آن می‌تواند به نیازهای مختلف شرکت‌ها و پروژه‌ها پاسخ دهد. انتخاب نوع مناسب مناقصه بستگی به شرایط خاص پروژه، قوانین محلی و اهداف تجاری دارد. با توجه به مزایای هر نوع مناقصه، شرکت‌ها می‌توانند با به‌کارگیری استراتژی‌های مناسب، از این ابزار برای افزایش کارایی و کاهش هزینه‌ها بهره‌برداری کنند.
مناقصات خارجی به عنوان یک ابزار مهم در تجارت بین‌الملل، فرصتی برای سازمان‌ها فراهم می‌آورند تا از میان گزینه‌های مختلف تأمین‌کنندگان، بهترین انتخاب را داشته باشند. با وجود مزایای فراوان، چالش‌ها و موانع نیز وجود دارند که نیاز به توجه و مدیریت دارند. شناخت دقیق از فرآیند و انواع مناقصات می‌تواند به بهبود نتایج و کاهش ریسک‌ها کمک کند و در نهایت به افزایش کارایی و موفقیت در تجارت بین‌الملل منجر شود.
پیشنهاد مطالعه : اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های روز » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
