نرخ گندم 1402 چقدر است؟

شورای قیمت گذاری و اتخاذ سیاست های حمایتی از محصولات اساسی کشاورزی به استناد مفاد اصلاح قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی، نرخ گندم به صورت خرید تضمینی از سوی دولت را در سال جاری تصویب و برای اجرا اعلام نمود.در ادامه این مقاله از سایت مناقصه و مزایده هزاره به بررسی کامل در مورد نرخ گندم ۱۴۰۲ می‌پردازیم.

شورای قیمت گذاری متشکل از ۱۱ عضو اعم از بخش خصوصی و تشکل های کشاورزی، نمایندگان وزارت اقتصاد و دارایی، کشاورزان خبره، سازمان بودجه و وزارت جهاد کشاورزی می باشند. این شورا در نشستی، نرخ خرید تضمینی گندم برای سال ۱۴۰۲ را تصویب و اعلام نمودند.

با توجه به مصوبه شماره ۰۲۰.۲۱۴۶۲، موضوع ” سیاست بسته حمایتی قیمتی و غیرقیمتی گندم” بر مبنای قیمت تضمینی، نرخ گندم حدود ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان اعلام شد. در کنار قیمت اعلام شده، هزار و ۵۰۰ تومان نیز به عنوان یارانه کاشت (تامین قسمتی از هزینه های کود و بذر) و همچنین به منظور بالا بردن انگیزه تولید در کشاورزان، رعایت قیمت نسبی محصولات اساسی کشاورزی و تعادل بخشی در الگوی تولید، مبلغ ۲ هزار تومان نیز تحت عنوان ” جایزه تحویل گندم” نیز به قیمت مصوب اضافه شد. براین اساس، قیمت نهایی یک کیلوگرم با در نظر گرفتن شرایط فوق، ۱۵ هزار تومان مورد تصویب شورای قیمت گذاری قرار گرفت.

قیمت گندم وارداتی از روسیه

در سه ماهه اول سال جاری، گندم مورد نیاز ایران از کشورهایی نظیر « روسیه»، « سنگاپور»،« انگلستان»، « آلمان»، « هلند»، « امارات متحده عربی»، « قزاقستان» و« ترکیه» وارد شده است که در این میان، کشور روسیه بیشترین صادرات گندم به ایران را داشته است.  باتوجه به داده های به دست آمده از سوی گمرک، می توان چنین اظهار نمود که مجموع واردات گندم از روسیه در این بازه زمانی حدود ۶۶۱ هزار تن به ارزش تقریبی ۲۹۳ میلیون دلار بوده است. بنابراین، بالاترین نرخ گندم در این مدت از روسیه وارد شده است.

 به نظر فعالان اقتصادی، جنگ روسیه و اوکراین یکی از عواملی است که باعث شد کشور روسیه نرخ گندم خود را افزایش دهد و از طرف دیگر، برای گندم های صادراتی خود، عوارض صادراتی مشخص نماید که این امر بر رشد قیمت گندم این کشور تأثیر بسیاری گذاشته است. از همه مهمتر، یکی از عمده ترین تامین کنندگان گندم در جهان، کشور روسیه به شمار می آید که در شرایط کنونی توانسته است بازار گندم را در دست بگیرد. هزینه حمل و نقل نیز به عنوان یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت کالاهای صادراتی به ویژه گندم اثر گذار بوده است.

نرخ جهانی گندم

رکوردهای جدید افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی همچنان تداوم دارد به گونه ای که تنها نرخ گندم حدود ۱۲ دلار در طول یک روز رشد داشته است. با این وجود، مسئولان داخلی از مناسب بودن قیمت خرید تضمینی گندم داخلی صحبت می کنند.

در حقیقت، محصول گندم یک کالای استراتژیک است که امنیت غذایی هر کشوری به آن بستگی دارد. بسیاری از کشورها به خصوص ایران برای اینکه وابستگی مطلق به واردات محصولات غذایی اساسی نداشته باشد، امتیازاتی را برای تولیدکنندگان داخلی در نظر می گیرند تا با استفاده از این روش بتوانند خودکفایی و استقلال خود در مبحث امنیت غذایی را حفظ نمایند و هم از آسیب پذیری بالای اقتصاد در شرایط حساس بین المللی جلوگیری کنند.

سال گذشته برای هر کیلو گندم، نرخ یازده هزار و پانصد تومان مشخص شد که قیمت دلار در حل این معادله، نرخ دلار نیمایی بود و  حمله روسیه به اوکراین نیز نرخ جهانی گندم به هزار و صد دلار معامله شد. اما در سال ۱۴۰۲ گندمکاران تقاضای افزایش قیمت خرید تضمینی را در شرایطی ارائه نمودند که با کاهش تورم و توافق صادرات گندم اوکراین ، قیمت جهانی هر صد بوشل گندم به ۶۶۱.۷۵ دلار رسیده است.

نرخ خرید تضمینی گندم به ضرر کشاورزان

بررسی ها نشان می دهد که نرخ هایی که به عنوان خرید تضمینی گندم مشخص می شوند به ضرر گندم کاران بوده و به هیچ وجه منطقی نیست. به همین خاطر، بازار دلالان گندم رونق می گیرد؛ زیرا آنها با نرخ های بسیار بالاتر و حتی دو برابر قیمت تعیین شده، گندم را مستقیما از کشاورزان خریداری می کنند، از طرف دیگر تولیدکنندگان نیز هیچ علاقه و رغبتی جهت فروش گندم به دولت را ندارند. بنابراین، استراتژی خرید تضمینی گندم همواره با شکست مواجه بوده است.

نرخ گندم باید منطقی باشد

قانون خرید تضمینی گندم از همان ابتدا جهت حمایت از تولیدکنندگان در سال ۱۳۶۸ مصوب شد و از این تاریخ به بعد، دولت خرید گندم تولیدی کشاورزان را در یک قیمت معین تضمین می نماید. با این وجود این قانون هنوز نتوانسته به خوبی منافع کشاورزان را تامین کند و حمایت از مصرف کننده به قیمت ضرر و زیان تولید کننده همراه بوده است. با توجه به اعلام غیر منصفانه بودن نرخ گندم تضمینی از سوی کشاورزان، براساس مصوبه مجلس در سال جاری مشخص شد که شورایی تشکیل شود تا در آن کشاورزان در تعیین نرخ خرید تضمینی گندم مشارکت داشته باشند. با این حال، گوش کسی حتی به این شورا نیز بدهکار نمی باشد و با وجود اینکه همه می دانند این قیمت تعیین شده از نظر کشاورزان غیر منطقی است اما باز هم کسی به این مسئله توجهی ندارد. بنابراین اگر قرار است در تولید یک محصول در کشورمان به خودکفایی برسیم، در قدم اول بایستی رضایت تولید کنندگان را جلب نماییم.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های سازمان برنامه و بودجه کشور » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.