آنچه در این مطلب می خوانید:
حسابداری صنعتی، یکی از شاخه های علم حسابداری محسوب می شود. حسابداری صنعتی موظف به محاسبه بهای تمام شده محصولات است. یکی از اساسی ترین و مهم ترین کاربردهای این شاخه از حسابداری، ارزیابی در جهت ساخت کالاها است که به منظور کاهش هزینه ها و کنترل موجودی و تصمیم گیری درست و دقیق در رابطه با نحوه قیمت گذاری کالا ها می باشد. در حقیقت، پیش بینی و برآورد هزینه های تولید از جمله اقدامات ضروری در زمینه تولید و پیشرفت شرکت های تولیدی به شمار می آید. بنابراین، در مورد کنترل هزینه ها از بهای مواد اولیه، آمار دقیقی باید وجود داشته باشد تا تسلط بیشتری در هنگام تعیین قیمت منطقی و معقولانه کالاها وجود داشته باشد. درنتیجه با ارزیابی بهای تمام شده مواد اولیه در راستای تولید، تصمیم های دقیق و معقولانه تری گرفته می شود.در ادامه با این مقاله از سایت مناقصه و مزایده هزاره همراه باشید.
حسابداری صنعتی چه وظایفی دارد؟
تیم های حسابداری صنعتی موظف به انجام یکسری امور هستند. در ادامه به صورت خلاصه به مهم ترین وظایف حسابدای صنعتی اشاره شده است:
- ایجاد همکاری در برنامه ریزی و اجرای برنامه ها و بودجه های شرکت
- گردآوری، طبقه بندی و گزارش دهی از اطلاعاتی که یاری کننده تصمیم گیری های مدیریتی است.
- برنامه ریزی و اجرای قوانین و ساختارهایی که جدا از بهبود وضعیت کنترل، سبب کاهش هزینه ها نیز می شود.
- تشخیص ارزش موجودی قسمت های مختلف با هدف هزینه یابی و تعیین قیمت و همچنین کنترل و نظارت میزان موجودی
- تعیین هزینه های انجام شده و متناسب با آن میزان سود به دست آمده
اهمیت و اهداف حسابداری صنعتی
حسابداری ذاتا علم و مهارتی جهت نظم و ترتیب دادن به اعداد و ارقامی است که در ورای خود بیان کننده یک وجه نقد یا ارزش فیزیکی است. به عبارت دیگر، از دلایل استفاده از حسابداری می توان به مواردی همچون؛ فهمیدن مقدار سرمایه و دارایی خود، مشخص شدن میزان سود و زیان در یک بازه زمانی معین، میزان بدهکاری به افراد، میزان طلبکاری از افراد و … اشاره نمود. در صورت نداشتن اطلاعات مربوط به موارد ذکر شده، متحمل پرداختی های سنگینی خواهیم شد.
| مقاله پیشنهادی: حسابداری و خدمات مالی شامل چه مواردی می شود؟ |
همان طور که گفته شد، یکی از اهداف اصلی حسابداری صنعتی، تفکیک درآمد و هزینه و محاسبه سود و زیان ناشی از آنها است. این نوع حسابداری به منظور کاهش هزینه ها به تجزیه و تحلیل عناصر تشکیل دهنده یک محصول پرداخته و اطلاعات دقیقی از هزینه های هر مرحله از تولید یک محصول را مشخص می نماید. به همین خاطر، کالایی که هنوز در خط تولید قرار نگرفته، تحلیل خط تولید، مقایسه روند فعالیت و کلیه محاسبات حسابداری آن بخش های مختلف قابل ارزیابی و محاسبه است. در آخر قابلیت گزارش گیری سود و زیان به صورت مجزا در رابطه با هر محصول را فراهم می کند که بر استراتژی تولید، نحوه برنامه ریزی و همچنین سیاست گذاری سازمان موثر است.
معرفی روش های حسابداری صنعتی/ انواع هزینه یابی
امروزه در موسسات تولیدی به ویژه کارخانه ها مطابق با نوع فعالیت و شکل فروش محصولات، مدیریت باید به اطلاعات بهای تمام شده تولیدات، دقت و حساسیت بیشتری داشته باشد. از طرف دیگر، تمام تلاش مدیریت آن است تا با بکارگیری روش های متفاوت و حساب های کنترلی در هر زمان که نیاز باشد و در یک فرصت مناسب، اطلاعات مرتبط با بهای تمام شده محصولات را در اختیار بگیرد. بدون شک این مسئله از وظایف اصلی حسابداران است. در ادامه به معرفی روش های مختلف حسابداری صنعتی می پردازیم.
هزینه یابی جذبی
در اولین روش حسابداری صنعتی، تمامی هزینه های تولیدی اعم از مواد مستقیم، دستمزد مستقیم، سربار متغیر ساخت، سربار ثابت ساخت در بهای تمام شده موجودی کالای در حال ساخت مورد توجه قرار می گیرد.
هزینه یابی مستقیم/ متغیر
در هزینه یابی مستقیم به آن قسمت از هزینه های ساخت محصولات توجه می شود که به طور مستقیم با حجم تولید تغییر می یابند. در این روش، دستمزد مستقیم سربار ساخت جزو یکی از هزینه های متغیر تولیدی است. این هزینه در حساب کالای در جیان ساخت و در بهای تمام شده موجودی های آخر دوره ( صورتحساب سود و زیان) در نظر گرفته می شود.
هزینه یابی تخمینی/ برآوردی
در روش حسابداری صنعتی تخمینی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
هزینه هایی که به منظور یک قرارداد یا تصمیم خاص پیش بینی شده است.
هزینه هایی که پس از فروش ایجاد شده است.
هزینه یابی سفارش کار
در روش هزینه یابی سفارش کار، مجموعه ای از قواعد و روش ها به منظور گرداوری، تشخیص، ثبت و تخصیص هزینه های تولید و تفکیک سفارش ها در فرآیند تولید از لحظه آغاز تا پایان عملیات تولیدی مورد توجه قرار می گیرد. در این روش حسابداری صنعتی، هزینه های تولید هر سفارش به صورت جداگانه از سایر سفارش ها جمع آوری و ثبت می شود. اسناد مورد نیاز در هزینه یابی سفارش کار شامل؛ برگ درخواست مواد از انبار، کارت ساعت کار، کارت سفارش کار و برگه ساعات کارکرد کارگران است.
هزینه یابی مرحله ای/ مراحل تولید
برخی از موسسات تولیدی جهت تکمیل تولیدات خود بایستی روش های مختلفی را طی کنند. در این صورت، محصولات آنها به صورت انبوه و یکسان تولید می شود و از روش هزینه یابی مرحله ای استفاده می نمایند. کارخانجات مواد شیمیایی، نساجی، صنایع نفت، کفش و … نمونه های مشابه از این نوع موسسات می باشند.
هزینه یابی استاندارد
هزینه یابی استاندارد، واکنش طبیعی کاربرد کنترل بودجه ای است. در کنترل بودجه ای، نتایج واقعی عملیات یک دایره با نتایج برنامه ریزی شده مقایسه می شود، در حالی که در هزینه یابی استاندارد، نتایج واقعی تولید و فروش یک کحصول را با نتایج برنامه ریزی شده ارزیابی می کنند. در این روش حسابداری صنعتی، قیمت تمام شده پیش بینی وسپس با عملکرد واقعی آن مقایسه می شود و در نتیجه، علل این مغایرت مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
عوامل و اجزاء اصلی حسابداری صنعتی
اجزا اصلی بهای تمام شده به طور کلی به سه دسته؛ مواد اولیه، دستمزد و سربار تقسیم بندی می شود. در ادامه به معرفی و شرح هریک از این عوامل می پردازیم.
| مقاله پیشنهادی: حسابداری پیمانکاری چیست و چه قوانینی دارد؟ |
مواد اولیه حسابداری صنعتی
مواد اولیه به عنوان رکن اساسی تولید کالا و محصول است. مواد اولیه تولید نیز به دو قسمت تقسیم می شود. از جمله:
مواد مستقیم:
مواد مصرفی که از کالای ساخته شده جدا ناپذیر است و به صورت مستقیم در ساخت کالا نقش دارد. همچون؛ آرد به عنوان مواد اولیه مستقیم در تولید نان به شمار می آید.
مواد غیر مستقیم:
آن قسمت از مواد مصرفی که به منظور تکمیل کالا مهم و اساسی محسوب می شود ولی به خاطر مصرف ناچیز آن، نمی توان آن را به عنوان مواد مستقیم مصرفی تولید دسته بندی نمود. همچون؛ میخ در ساخت کمد و میز چوبی
دستمزد کار
حق الزحمه و حقوقی که در جریان ساخت و تولید برای تبدیل مواد به کالا به کارگران پرداخت می گردد، به عنوان دستمزد کار شناخته می شود. دستمز تولید نیز به دو قسمت زیر تقسیم می شود.
دستمزد مستقیم:
حق الزحمه ای که به خاطر انجام کاری پرداخت گردد که مستقیما در ساخت و ترکیب کالا ساخته شده نقش داشته باشد.
دستمزد غیر مستقیم:
حق الزحمه ای که به خاطر کاری پرداخت شود که به طور مستقیم در ساخت و ترکیب کالای تولیدی نقش نداشته باشد. همچون؛ حقوق نگهبانان و سرکارگران کارخانه.
سربار یا سایر هزینه های تولید
تمامی هزینه هایی که در جریان تولید رخ می دهد اما نمی توان آنها را به صورت مستقیم و معین به اقلامی از تولید یا محصول خاص اختصاص داد، به عنوان سربار کارخانه یا سایر هزینه های تولید شناخته می شود. به عنوان نمونه؛ هزینه تعمیرات و هزینه های استهلاک ماشین آلات، هزینه بیمه و …
اکنون که به پایان این مقاله رسیده ایم، امیدواریم که از مطالب ارائه شده، بهره کافی را برده باشید و برای تمامی سوالات خود، به پاسخی مطمئن دست پیدا کنید.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های سرمایه گذاری » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
