مالیات بر ارزش افزوده چیست و چگونه محاسبه میشود؟

مالیات بر ارزش افزوده، یکی از انواع مالیات غیر مستقیم و منابع درآمد دولتی به شمار می آید. فرمول آن از طریق ارزش افزوده ایجاد شده در فرآیندهای مختلف ساخت یک کالا یا ارائه خدمت به دست می آید. علاوه بر آن، پرداخت این نوع مالیات بر عهده مصرف کننده نهایی است. طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده، محاسبه این نوع مالیات با استفاده از خود اظهاری مالیاتی در سامانه ارزش افزوده انجام می شود. مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده، ۱۵ روز بعد از اتمام هر فصل مشخص گردیده است که در برخی مواقع مهلت ارسال این اظهارنامه توسط سازمان امور مالیاتی کشور تمدید می شود.در ادامه با این مقاله از سایت مناقصه و مزایده هزاره همراه باشید.

مالیات بر ارزش افزوده چند درصد است؟

طبق قانون مالیات بر ارزش افزوده ۱۴۰۲، نرخ مالیاتی ارزش افزوده مطابق با تجمیع عوارض و مالیات محاسبه نخواهد شد؛ بلکه تنها یک نرخ ۹ درصد به صورت مقطوع جهت محاسبه مالیات بر ارزش افزوده سال جاری و هم چنین سال های آینده به کار گرفته خواهد شد. علاوه بر آن، در این قانون جدید مالیاتی برای بعضی کالاهای خاص همچون؛ واردات دارو، واکسن، لوازم مصرفی درمانی و لوازم توانبخشی با تغییراتی همراه بوده است. در مواقعی که به دلیل نیاز بازار، مجبور به واردات کالاهای مذکور باشیم، نرخ مالیات ارزش افزوده آنها به میزان ۳ درصد محاسبه می گردد.

نحوه ی محاسبه ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده

برای محاسبه مالیات بر ارزش افزود از دو روش مرسوم در جهان استفاده می شود. شامل:

روش تفریقی مستقیم

  در این روش، ابتدا مابه التفاوت خرید و فروش را به دست آورید و عدد به دست آمده را در نرخ مالیات بر ارزش افزوده ضرب نمایید. در این روش، هر مرحله از زنجیره خرید و فروش کالا مسئولیت پرداخت مالیات به خاطر ارزش افزوده ای که ایجاد کرده است را بر عهده خواهد داشت.

روش تفریقی غیر مستقیم

 به این نوع محاسبه مالیات که در کشور ایران نیز رایج است، روش صورت حسابی یا روش اعتباری نیز می گویند. روش تفریقی غیر مستقیم به این گونه است که هر شرکت یا حتی بنگاه اقتصادی در هنگام خرید یک کالا، علاوه بر پرداخت بهای ماده اولیه می بایست مالیات بر ارزش افزوده آن کالا را به فروشنده نیز پرداخت نماید. همچنین، در زمان فروش کالا بایستی علاوه بر بهای کالای مشمول مالیات، مالیات ارزش افزوده را نیز از خریدار دریافت کند. سپس مابه التفاوت مالیات پرداختی و دریافتی را به عنوان ارزش افزوده به سازمان مالیاتی کشور پرداخت نماید.

معرفی سامانه مالیات بر ارزش افزوده

سامانه مالیات بر ارزش افزوده به نشانی www.e-vat.ir توسط سازمان امور مالیاتی کشور به منظور تکمیل و ثبت اظهارنامه های مالیاتی بر ارزش افزوده، بدون نیاز به مراجعه حضوری راه اندازی شده است. مودیان مالیاتی از طریق ورود به این سامانه می توانند از امکاناتی همچون؛ ثبت اظهارنامه های مالیاتی ارزش افزوده، آگاهی از لیست مودیانی که اعتبار آنها به دلیل ارسال اظهارنامه های نادرست باطل شده است و همچنین مشاهده آخرین اخبار و اطلاعیه های مرتبط با سامانه را استفاده کنند. پس از طراحی این سامانه مالیاتی، کلیه افراد اعم از حقیقی و حقوقی که به عرضه کالا و خدمات مشغول هستند، بایستی بعد از ثبت نام در سامانه عملیاتی مالیاتی کشور، نسبت به تکمیل و ارسال فرم اظهارنامه مالیاتی خود در مدت زمان مشخص شده از طریق سامانه اقدام نمایند.

در صورت پرداخت نکردن مالیات در مدت زمان مشخص شده، جریمه دیرکرد در پرداخت به مبلغ اصلی اضافه خواهد شد. پرداخت مبلغ مالیات به صورت آنلاین و با استفاده از سامانه مالیات بر ارزش افزوده امکان پذیر است. کاربرانی که برای اولین بار می خواهند از این سامانه استفاده نمایند، ابتدا از طریق سامانه ارزش افزوده ثبت نام خود را انجام دهند و بعد از دریافت نام کاربری و رمز عبور می توانند نسبت به ارسال اظهارنامه مالیاتی خود اقدام کنند. این سامانه با ارائه خدمات مختلف به صورت غیر حضوری باعث شده است که بسیاری از امور مربوط به مودیان مالیاتی در زمان کوتاه و به سادگی انجام شود.

اهمیت دریافت گواهی ارزش افزوده

گواهی ارزش افزوده یک برگه و مجوز است که به کسب و کارها اجازه می دهد مالیات بر ارزش افزوده را از مشتری های خود دریافت نمایند. بنابراین،کلیه تولیدکنندگان کالاها و خدمات بعد از تکمیل اظهارنامه مالیاتی، نسبت به دریافت گواهی ارزش افزوده با کد اقتصادی اقدام نمایند. چنانچه شرکتی بدون ارائه این برگه از مشتری های خود مالیات بگیرد، مرتکب جرم شده و با جریمه روبه رو خواهد شد. این گواهی به صورت ۶ ماهه یا یک ساله صادر می شود که بعد از اتمام تاریخ اعتبار، اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به تمدید اعتبار از حوزه مالیاتی اقدام نمایند.

آیا می دانید مالیات بر ارزش افزوده به چه کالاهایی تعلق می گیرد؟

مالیات بر ارزش افزوده تمامی خدمات و کالاهایی که در کشور به فروش می رسد را در بر می گیرد. با این وجود چند استثنا در این زمینه وجود دارد، ازجمله:

سیگار و سوخت هواپیما دو کالای خاصی هستند که که به هریک از آنها به ترتیب دوازده و بیست درصد مالیات بر ارزش افزوده اختصاص می یابد. کالاهای مشمول این نوع مالیات، کلیه کالاهای تولیدی و خدمات -به جز موارد خاص- هستند. اگر بخواهیم لیست تمامی این کالاها و خدمات را در این مقاله بیاوریم، چندان منطقی نیست. به همین خاطر کالاها و خدمات معاف شده را در ادامه معرفی می کنیم. بدین صورت کلیه کالاها و خدمات مشمول مالیات نیز مشخص خواهد شد.

معرفی کالاهای معاف از مالیات بر ارزش افزوده

کالاهای زیر بر مبنای موضوع از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند:

• تولیدات کشاورزی فرآوری نشده
• آبزیان، زنبور عسل و دام و طیور زنده
• انواع مختلف کود، سم، بذر و نهال
• اقلام خوراکی نظیر؛ آرد، نان، قند، شکر، برنج، حبوبات و سویا، گوشت، شیر، پنیر، روغن نباتی و شیر خشک
• کتاب، دفتر، انواع کاغذ چاپ، تحریر و مطبوعات
• کالاهای اهدایی بلاعوض به موسسه های دولتی، وزارتخانه ها و نهاد های عمومی غیر دولتی با تاییدیه هیات وزیران و حوزه های علمیه
• کالاهایی که همراه مسافر و جهت استفاده شخصی تا میزان معافیت مشخص شده براساس مقررات صادرات و واردات به کشور وارد می شود.
• اموال غیر منقول
•  دارو ها، تجهیزات مصرف درمانی، خدمات درمانی( انسانی، حیوانی و گیاهی) و خدمات توانبخشی حمایتی
• فرش های دستباف
• خوراک مخصوص دام و طیور
• کالاهای کاربردی حوزه امنیتی و دفاعی با توجه به فهرستی که به سفارش مشترک وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیات وزیران می رسد.
• رادار ها و تجهیزات ناوبری هوانوردی ویژه فرودگاه ها براساس لیستی که به توصیه مشترک وزارت راه و ترابری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و در بازه زمانی ۶ ماه از زمان تصویب این قانون به تصویب هیات وزیران می رسد.

اکنون که به پایان مقاله رسیده ایم، امید است که با خواندن مطالب ارائه شده هرگونه سوال یا ابهامی که در خصوص مالیات بر ارزش افزوده، نحوه محاسبه آن و یا سامانه مالیات بر ارزش افزوده دارید، رفع شود.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های ستاد ایران » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.