هرآنچه در مورد نخاله ساختمانی باید بدانیم

همگام با پیشرفت فناوری و گسترش شهرها، روند تخریب و بازسازی ساختمان ها به ویژه در شهرهای بزرگ افزایش پیدا نموده است. این گسترش شهرنشینی، رابطه ی مستقیمی با افزایش جمعیت دارد و باعث شده که اتفاقات جدیدی در روش ساخت و ساز- تخریب بسیاری از خانه های قدیمی و ساخت آپارتمان های چند طبقه- به وجود آید. بخش زیادی از ضایعات تخریب و بازسازی را نخاله ساختمانی تشکیل می دهند که استفاده درست از آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. در ادامه این مقاله از سامانه مناقصه و مزایده هزاره به بررسی کامل در مورد نخاله ساختمانی پرداخته ایم با ما همراه باشید.

نخاله ساختمانی چیست؟

نخاله ساختمانی قسمتی از ضایعات تخریب و بازسازی خانه به شمار می آید که از موادی مانند؛ گچ، سیمان، سرامیک، کاشی، بلوک سیمانی، آجر و سنگ تشکیل شده است. نخاله های ساختمانی که از آن با نام هایی همچون؛ ضایعات ساختمانی، پسماندهای ساختمانی، زباله های ساختمانی، زائده های ساختمانی و دورریزهای ساختمانی و حتی طلای کثیف نیز یاد می شوند، زندگی شهری امروز را تحت تاثیر خود قرار داده اند. اگرچه از این ضایعات ساختمانی به عنوان یک آلاینده زیست محیطی در دنیا یاد می شود ولی سال هاست که تولید ثروت با استفاده از بازیافت نخاله ساختمانی، مورد توجه کارشناسان صنعت ساختمان و فعالان این حوزه قرار گرفته است.

اثرات بازیافت نخاله های ساختمانی

صنعت ساختمان، ۴۰ درصد کل مواد خام و ۱۲ درصد مصرف آب در سطح جهان را در بر می گیرد. علاوه بر آن، ۲۵ درصد از کل چوب مصرفی در دنیا نیز برای پروژه های ساختمانی به کار گرفته می شود. بنابراین، میزان هدر رفت مصالح و پسماندهای ساختمانی بر شرایط محیط زیست، اقتصاد و حتی شرایط اجتماعی کشورها اثرات گسترده ای دارد.

با توجه به تحقیقات بین المللی، حجم نخاله های ساختمانی در بین دیگر زباله های جهان معادل ۱۳ تا ۲۹ درصد است که آمار بسیار بالایی را نشان می دهد. البته برخی از پژوهش ها نیز درصد نخاله های ناشی از عملیات ساخت و تخریب ساختمان را حدود ۲۳ تا ۳۳ درصد کل زباله های خشک شهری بیان نموده اند. به عقیده صاحب نظران این حوزه، نخاله های ساختمانی از نظر وزنی، حدود ۱۵ تا ۳۰ درصد از کل ضایعات جامد یا مواد دور ریخته شده توسط اجتماعات شهری، ضایعات کشاورزی، ضایعات معادن و پسماندهای صنعتی را تشکیل می دهند. این آمار ها از یک طرف، نگرانی های ناشی از دفن زباله ها را تشدید می نماید و از طرف دیگر، بیان کننده این موضوع است که بازیافت نخاله ساختمانی، به حفظ محیط زیست و کسب درآمد منجر می شود.

کاربرد نخاله های ساختمانی

از نخاله های ساختمانی بازیافت شده می توان در حوزه های مختلفی استفاده نمود. رایج ترین کاربردهای پسماندهای ساختمانی شامل:

• ساخت بتن
• محوطه سازی
• راهسازی
• زیرسازی راه ها
• طراحی پارک ها

جمع آوری نخاله ساختمانی حاصل از مرمت ساختمان

هنگامی که یک ساختمان بازسازی می شود، مقداری نخاله ساختمانی تولید می شود که روش جمع آوری آن با نخاله های حاصل از تخریب ساختمان ها فرق دارد، زیرا حجم این گونه نخاله ها بسیار کم است. این نوع نخاله ساختمانی در کیسه های بزرگ جمع آوری شده و سپس از طریق خاور یا وانت به مراکز جمع آوری نخاله حمل می گردد.

جمع آوری نخاله های تخریب ساختمان

زمانی که یک ساختمان به صورت کامل تخریب می شود، حجم نخاله ساختمانی آن بسیار زیاد است. جمع آوری این حجم زیاد و سنگین از نخاله ها نیاز به استفاده از ماشین آلات سنگینی همچون؛ باب کت دارد تا این پسماندها های ساختمانی را داخل خاور یا کامیون بریزند. در صورتی که حجم این پسماندهای ساختمانی بسیار زیاد باشد، استفاده از باب کت هم دیگر جوابگو نمی باشد و بایستی از طریق بیل های مکانیکی بزرگ، نخاله ها را داخل کامیون یا کامیونت ها بریزند. جمع آوری و حمل نخاله ساختمانی غالبا شب ها انجام می گیرد؛ زیرا رفت و آمد ماشین های سنگین در طول روز و در شهر ممنوع می باشد.

گروه بندی انواع نخاله های ساختمانی

نخاله های ساختمانی دارای انواع مختلفی هستند. دسته بندی اصلی نخاله، با توجه به منشا و ترکیب نخاله های تخریب و ساخت یک سازه صورت می گیرد. با گردآوری دیدگاه های فعالان ساخت و ساز و پسماند، مهم ترین پسماندهای ساختمانی را می توان در قالب موارد زیر تقسیم بندی نمود:

گروه ۱

این دسته از نخاله های ساختمانی شامل؛ بتن، شیشه، آجر و کاشی، فلزات آهنی، فلزات غیر آهنی، مواد قیری، ضایعات گچ و ..

گروه ۲

عایق، میخ، سیم برق و میلگرد تحت عنوان ضایعات مصالح ساختمانی و مصالح لایروبی، تنه درختان و قلوه سنگ ها به عنوان ضایعات به دست آمده از فرآیند آماده سازی یک پروژه ساختمانی. این گروه از نخاله ها امکان دارد که مواد خطرناکی همچون؛ سرب و آزبست نیز باشند.

گروه ۳

آجر، بتن و چوب از عمده ترین نخاله هایی است که حجم آنها معادل ۱۰ تا ۱۵ درصد کل مصالح ساختمانی می باشد.

گروه۴

این دسته از نخاله ها شامل؛ خاک، شیشه، گچ، بتن، سرامیک، سیمان، چوب، قیرگونی و … است.

گروه ۵

این گروه از ضایعات ساختمانی نظیر؛ آجر، بتن، سنگ، قطعات گچی، چوب، پلاستیک و فلزات می باشد.

گروه ۶

نخاله های ساختمانی مفهومی فراگیر دارند و مصالح مختلفی مانند؛ سنگ، آجر، بلوک، گچ، فولاد، شیشه، الوار، مصالح حاصل از برق کشی و لوله کشی، پوشش آسفالت بام و … را نیز در بر می گیرد. این گروه از ضایعات ساختمانی در محیط زیست و بر اثر حوادثی مثل زلزله، طوفان، سیل و … به وجود آمده اند و یا حاصل از عملیات ساخت و ساز ساختمان و تخریب آنها می باشند.

چه مواردی در هنگام حمل و محل تخلیه نخاله ساختمانی تخلف به شمار می آید؟

پسماندها و نخاله های ساختمانی حاصل از تخریب یک ساختمان را بایستی درون ساختمان و یا پارکینگ نگهداری نمود و هنگامی که زمان جابجایی آنها فرا رسید، ضایعات ساختمانی را در محل مناسب که توسط شهرداری مشخص می گردد، تخلیه نمود. این نکته را در نظر بگیرید که با توجه به قوانین مقرر شده، حمل اینگونه نخاله ها باید با نصب روکش صورت گیرد.

در ادامه به تخلفات مرتبط با حمل و نقل و انتقال ضایعات ساختمانی اشاره شده است:

•    ریختن نخاله و پسماندهای ساختمانی در مکان های غیرمجاز و در سطح شهر
• حمل و نقل غیر اصولی نخاله های ساختمانی و عدم رعایت قوانین توسط ماشین های حمل ضایعات ساختمانی
• قرار دادن ماشین و باکس نخاله در محل های غیر مجاز

طبق ماده ۱۶ قانون مدیریت پسماند؛ نگهداری، جمع آوری، دفن و تخلیه، فروش و حتی خرید نخاله ساختمانی بایستی براساس آیین نامه اجرایی و مقررات صورت گیرد. در غیر اینصورت، افراد متخلف با حکم مراجع قضایی محکوم به پرداخت جریمه نقدی خواهند شد.

اکنون که به پایان این مقاله رسیده ایم، امیدوار هستیم که مطالب ارائه شده برای شما مفید واقع شده باشد و به پاسخ سوالات خود رسیده باشید.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مزایدات جدید هستید « مناقصات ساختمان  » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.