شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند و همسر چیست؟

شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند و انتقال حقوق از متوفی به همسر، سوالی است که در ذهن برخی ایجاد شده است. سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری، ماهیانه مبالغی به بازنشستگان تحت پوشش خود پرداخت می‎کنند. این مبالغ، حقوق بازنشستگی نامیده می‌شود. حقوق بازنشسته با فوت شخص بازنشسته قطع نمی‌شود و به برخی از اعضای خانواده وی منتقل می‌شود. به عنوان مثال، فرزندان بازنشسته پس از فوت پدر یا مادر خود، از حقوق بازنشستگی وی بهره‌مند می‌شوند.

نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان، مراحل و شرایط خاصی دارد و در صندوق‌های تامین اجتماعی و بازنشستگی کشوری، تفاوت‌هایی وجود دارد. همچنین، میزان حقوق بازنشستگی که به فرزند منتقل می‌شود، در این دو صندوق متفاوت است.

در این مقاله از پایگاه مناقصات کشور هزاره، به توضیح مفهوم حقوق بازنشستگی می‌پردازیم. سپس شرایط، نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به همسر یا فرزندان را تشریح خواهیم کرد و در نهایت، این انتقال را به دو فرض زمان حیات و پس از فوت بازنشسته بررسی خواهیم کرد.

حقوق بازنشستگی چیست؟

حقوق بازنشستگی نوعی درآمد است که پس از بازنشستگی افراد، توسط سازمان تامین اجتماعی یا صندوق بازنشستگی کشوری پرداخت می‌شود. این حقوق به صورت ماهیانه به بازنشستگان تعلق می‌گیرد و با وفات فرد بازنشسته بطور کامل قطع نمی‌شود. یکی از مسائل مهم که بازنشستگان و خانواده‌های آن‌ها با آن مواجه می‌شوند، نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان است.

 در حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی، به هر فرزند بازنشسته ۲۵ درصد حقوق بازنشستگی والد تعلق می‌گیرد. اگر فرزند، هر دو پدر و مادر خود را از دست داده باشد، سهم وی از حقوق بازنشستگی دختر بیشتر می‌شود و مادر به دو برابر افزایش می‌یابد. در صورت فوت یا عدم وجود شرایط دریافت حقوق بازنشستگی یکی از بازماندگان بازنشسته، سهم آن شخص تقسیم می‌شود. به عنوان مثال، اگر بازنشسته علاوه بر فرزندان، پدر و مادر نیز داشته باشد، پس از وفات پدر و مادر، سهم آن‌ها به فرزند بازنشسته تعلق می‌گیرد.

در حقوق بازنشستگی کارمندان دولت، نصف حقوق بازنشستگی کارمند پس از وفات برای وراث قانونی وی پرداخت می‌شود، مگر اینکه علت وفات، انجام وظیفه باشد. در این صورت، تمام متوسط حقوق کارمند به عنوان حقوق وظیفه به ورثه پرداخت می‌شود. حقوق بازنشستگی کارمندان دولت برابر در میان ورثه تقسیم می‌شود.

در صورت قطع مستمری و سهم یکی از ورثه در صورت فوت کارمند دولت، این سهم به بقیه ورثه داده نمی‎شود و به صندوق بازنشستگی پرداخت می‌شود. در ادامه شرایط انتقال حقوق را به صورت مجزا بررسی می‌کنیم.

شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند

شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند با تصویب قانون حمایت خانواده در سال ۱۳۹۱ تغییر کرد. در قبل از این قانون، شرایط انتقال در سازمان تامین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری متفاوت بود. اما با تصویب قانون حمایت خانواده، شرایط انتقال حقوق در تمام صندوق‏های بازنشستگی، اعم از کشوری، لشکری، بازنشستگی تامین اجتماعی و سایر صندوق‏های خاص، به یک صورت است.

مطابق ماده ۴۸ قانون حمایت خانواده، فرزندان اناث تا سن بیست سالگی، در صورت نداشتن شغل یا شوهر و فرزندان ذکور، می‌توانند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود استفاده کنند. این حق برای فرزندان معلول از کار افتاده نیز صادق است. همچنین، فرزندانی که در حال اشتغال به تحصیلات دانشگاهی هستند، نیز می‏توانند از حقوق بازنشستگی استفاده کنند.

در صورت دارا بودن شرایط فوق، فرزند دختر می‌تواند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، بدون در نظر گرفتن محدودیت سنی استفاده کند. اما فرزند پسر تا دستیابی به سن ۲۰ سالگی حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود را دارد. بعد از این سن، فرزند پسر صرفا در صورت معلولیت و یا اشتغال به تحصیلات دانشگاهی می‏تواند از حقوق بازنشستگی استفاده کند.

نحوه انتقال حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به همسر

شرایط زن برای دریافت حقوق شوهر پس از مرگ وی بستگی به قانون تامین اجتماعی و قانون استخدام کشوری دارد. در قانون تامین اجتماعی، افراد بیمه شده و بازماندگان آن‌ها پس از فوت فرد بیمه شده حقوق خود را دریافت می‌کنند. شرایط زن برای دریافت حقوق شوهر پس از مرگ وی در قانون تامین اجتماعی شامل این موارد است: زن باید زوج دائمی فرد فوت کرده باشد و پس از فوت همسر، مجدداً ازدواج نکرده باشد.

در قانون استخدام کشوری نیز شرایط زن برای دریافت حقوق شوهر پس از مرگ وی مشابه قانون تامین اجتماعی است. به طور کلی، زن باید زوج دائمی فرد فوت کرده باشد و بعد از فوت، ازدواج مجدد نکند.

در هر دو قانون، نحوه انتقال حقوق متوفی به همسر مشخص شده است. در قانون تامین اجتماعی، سهم زن از حقوق شوهر برابر با ۵۰ درصد مستمری وی است. در قانون استخدام کشوری نیز، حقوق وظیفه به طور مساوی بین وراث قسمت می‎شود و سهم زن از حقوق شوهر برابر با سهم بقیه وراث است.

سخن پایانی

شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به همسر و فرزند در این مقاله مورد بررسی قرار گرفتند تا به سوالاتی که در ذهن شما ایجاد شده پاسخ دهیم. با خواندن این اطلاعات و شرایط امیدواریم به پاسخ خود رسیده باشید، اگر سوالی داشتید می‌توانید با کارشناسان ما در تماس باشید.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مزایدات جدید هستید «مزایدات سازمان تامین اجتماعی » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.