آنچه در این مطلب می خوانید:
رتبه بندی شرکت‌ها فرایندی است که از طریق آن صلاحیت شرکت‌ها در زمینه‌های مختلف بررسی و ارزیابی می‌شود. این رتبه‌بندی‌ها به منظور تعیین توانایی و تخصص شرکت‌ها در انجام پروژه‌ها و همچنین تعیین سطح اعتبار و قابل اعتماد بودن آن‌هاست.
در داخل کشور ما رتبه بندی شرکت‌ها از سوی سازمان‌های مختلفی انجام می‌شود که هرکدام معیارها و ضوابط خاص خود را دارند. در این مطلب قصد داریم تا شما را با انواع رتبه‌بندی این سازمان‌ها و سازوکار آنها آشنا می‌کنیم. پس با ما همراه باشید تا در این زمینه اطلاعات جامع و کاملی را به شما ارائه دهیم.
معرفی انواع رتبه بندی شرکت‌ها
اگر بخواهیم شما را با انواع رتبه بندی شرکت‌ها آشنا کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
رتبه بندی شرکت‌های پیمانکاری
رتبه‌بندی پیمانکاری سیستمی برای ارزیابی صلاحیت شرکت‌های پیمانکاری در انجام پروژه‌های عمرانی است. این رتبه‌بندی از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور و بر اساس معیارهای مختلفی مانند سابقه کار، تجربه، نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین‌آلات، توان مالی و… صورت می‌گیرد.
حتما بخوانید: رتبه بندی پیمانکاری
از مهم‌ترین اهداف رتبه‌بندی پیمانکاری تعیین صلاحیت شرکت‌های پیمانکاری برای انجام پروژه‌های عمرانی، ایجاد رقابت سالم بین شرکت‌های پیمانکاری، ارتقاء کیفیت اجرای پروژه‌های عمرانی، حفظ و صیانت از بیت‌المال و… است.
رتبه بندی شرکت‌های مشاور
رتبه‌بندی مشاوران یکی دیگر از انواع رتبه‌بندی شرکت‌ها به‌شمار می‌آید که هدف آن ارزیابی صلاحیت شرکت‌های مشاور در ارائه خدمات مشاوره‌ای در زمینه‌های مختلف است. این رتبه‌بندی نیز از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور انجام می‌شود.
این نوع رتبه‌بندی برای شرکت‌های مشاور در ۹ رشته اصلی معماری و شهرسازی، مهندسی آب، مطالعات کشاورزی، نفت و گاز، صنعت و معدن، پست و مخابرات، انرژی و گروه تخصص‌های مشترک صورت می‌گیرد.
رتبه بندی شرکت‌های انفورماتیک
رتبه‌بندی شرکت‌های انفورماتیک یکی از انواع رتبه‌بندی شرکت‌هاست که از سوی شورای عالی انفورماتیک و سازمان برنامه و بودجه انجام می‌شود. این رتبه‌بندی بر اساس آئین‌نامه احراز صلاحیت و رتبه‌بندی شرکت‌های انفورماتیک صورت می‌گیرد.
اهداف اصلی این سیستم رتبه‌بندی ایجاد فضای رقابتی و سالم برای کسب‌وکار، تعیین صلاحیت شرکت‌های فعال در حوزه انفورماتیک، کمک به دستگاه‌های اجرایی در انتخاب پیمانکاران مناسب و… است. لازم به ذکر است که این رتبه‌بندی برای شرکت‌های فعال در زمینه انفورماتیک در ۱۵ رشته مختلف انجام می‌شود.
رتبه بندی شرکت‌های انبوه ساز
یکی دیگر از انواع رتبه‌بندی شرکت‌ها، رتبه‌بندی شرکت‌های فعال در حوزه انبوه‌سازی است. این سیستم از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست جمهوری انجام می‌شود که بر اساس معیارهای مختلفی از جمله سابقه کار، توان مالی، تخصص و تجربه مدیران و پرسنل، تجهیزات و ماشین‌آلات و کیفیت پروژه‌های اجراشده صورت می‌گیرد.
شرکت‌های انبوه‌ساز در پنج رتبه ۱ تا ۵ رتبه‌بندی می‌شوند که رتبه ۱ بالاترین رتبه و رتبه ۵ پایین‌ترین رتبه به‌شمار می‌آید. شرکت‌های دارای رتبه ۱ می‌توانند در پروژه‌های بزرگ و ملی مشارکت کنند؛ در حالی‌که شرکت‌های دارای رتبه ۵ فقط می‌توانند در پروژه‌های کوچک و محلی شرکت داشته باشند.
رتبه بندی شرکت‌های طرح و ساخت (EPC)
رتبه‌بندی شرکت‌های طرح و ساخت (EPC) که از سوی سازمان مدیریت صنعتی انجام می‌شود، یکی دیگر از انواع رتبه‌بندی شرکت‌هاست. این رتبه‌بندی بر اساس توان فنی، مالی و مدیریتی شرکت‌ها صورت می‌گیرد و به آنها اجازه می‌دهد تا در قبول پروژه های دولتی و خصوصی شرکت کنند. از مهم‌ترین مزایای سیستم رتبه‌بندی شرکت‌های EPC می‌توان به افزایش اعتبار و سابقه شرکت، امکان شرکت در پروژه های بزرگ‌تر، افزایش فرصت‌های کاری، جذب سرمایه‌گذار، بهبود عملکرد و کارایی شرکت و… اشاره کرد.
مزایای رتبه بندی شرکت‌ها
رتبه‌بندی شرکت‌ها مزایای متعددی برای آنها و همچنین برای کارفرمایان و سایر ذی‌نفعان دارد. از مهم‌ترین مزایای رتبه بندی شرکت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش شانس همکاری با بخش‌های دولتی: بسیاری از سازمان‌های دولتی برای همکاری و عقد قرارداد با شرکت‌ها، الزاماً رتبه بندی شرکت را مدنظر قرار می‌دهند.
- جذب مشتریان جدید: رتبه‌بندی هر شرکت، نشان‌دهنده صلاحیت و تخصص آن شرکت است و می‌تواند به جذب مشتریان جدید، به‌ویژه در بخش خصوصی کمک کند.
- افزایش اعتبار و برندینگ: رتبه‌بندی به ارتقاء اعتبار و برندینگ شرکت در بازار کمک می‌کند.
- ایجاد فرصت‌های جدید: رتبه‌بندی می‌تواند فرصت‌های جدیدی برای شرکت در پروژه ها و همچنین همکاری با شرکت‌های دیگر ایجاد کند.
- بهبود عملکرد و ارتقاء سطح رقابت: فرایند رتبه‌بندی به شرکت‌ها کمک می‌کند تا نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی و برای بهبود عملکرد خود برنامه‌ریزی کنند.
- ایجاد انگیزه برای ارتقاء سطح دانش و تخصص: رتبه‌بندی به شرکت‌ها انگیزه می‌دهد تا برای افزایش سطح دانش و تخصص کارکنان خود سرمایه‌گذاری کنند.
- اطمینان از صلاحیت و تخصص شرکت‌ها: رتبه‌بندی به کارفرمایان و ذی‌نفعان اطمینان می‌دهد که با شرکت‌های واجد شرایط و متخصص همکاری می‌کنند.
- کاهش ریسک پروژه‌ها: رتبه‌بندی به کاهش ریسک پروژه‌ها و تضمین کیفیت خدمات ارائه‌شده از سوی شرکت‌ها کمک می‌کند.
- افزایش شفافیت و رقابت: رتبه‌بندی باعث شفافیت بیشتر در بازار و افزایش رقابت بین شرکت‌ها می‌شود.
- صرفه‌جویی در زمان و هزینه: رتبه‌بندی به کارفرمایان و ذی‌نفعان کمک می‌کند تا در زمان و هزینه خود صرفه‌جویی کنند؛ زیرا با رتبه‌بندی نیازی به بررسی صلاحیت تک‌تک شرکت‌ها نیست.
این مزایا باعث شده است تا بسیاری از شرکت‌ها برای دریافت رتبه‌بندی اقدام کنند تا بتوانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
شرایط اخذ رتبه بندی شرکت‌ها
شرایط اخذ رتبه برای هر نوع رتبه‌بندی متفاوت است؛ اما به‌طور کلی شرکت‌ها برای حضور در سیستم رتبه‌بندی باید شرایط زیر را داشته باشند:
- ثبت شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها
- داشتن حداقل سابقه کار و تجربه در زمینه مربوطه
- داشتن نیروی انسانی متخصص و کارآمد
- ارائه مدارک و مستندات لازم
حرف آخر
در این مطلب شما را با انواع رتبه بندی شرکت‌ها و مزایا و شرایط آن آشنا کردیم. همان‌طور که دیدید، رتبه بندی شرکت‌ها ابزاری برای ارزیابی و سنجش صلاحیت شرکت‌ها به‌شمار می‌آید که مزایای مختلفی برای آنها به همراه دارد. شرکت‌ها با اخذ رتبه‌بندی می‌توانند اعتبار خود را افزایش دهند؛ اعتماد بیشتری را به سمت خود جلب کنند و شانس خود را در دریافت پروژه‌ها و تسهیلات افزایش دهند.
