آنچه در این مطلب می خوانید:
شرکتهای پیمانکاری که در حوزه های مختلفی فعالیت میکنند، برای دریافت پروژه های عمرانی در حوزه نصب و احداث و راه اندازی باید در مناقصات دولتی و خصوصی در سراسر کشور شرکت کنند بزرگترین شرط برای این نوع از شرکتها، اخذ رتبه پیمانکاری میباشد. شرکتهای پیمانکاری با اخذ رتبه میتوانند در این نوع از مناقصات بزرگ و کوچک با توجه به حوزه فعالیت خود و نوع پایه رتبه خود شرکت کنند و اقدام به دریافت و اجرای پروژه های پیمانکرای مرتبط با رشته فعالیت خود کنند.
رتبه بندی پیمانکاران چیست؟
رتبه بندی پیمانکاران از انواع رتبه بندی شرکتها است، این رتبه بندی سیستمی برای ارزیابی و دسته‌بندی شرکتهای پیمانکاری بر اساس توانایی و صلاحیت آن‌هاست. این رتبه‌بندی از سوی سازمان برنامه و بودجه انجام می‌شود و در ۵ رتبه از ۱ تا ۵ دسته‌بندی شده است. رتبه ۱ بالاترین و بهترین رتبه به‌حساب می‌آید که صلاحیت و تخصص برتر پیمانکار را نشان می‌دهد.
مزایای رتبه بندی پیمانکاران
رتبه‌بندی پیمانکاران مزایای گوناگونی دارد که باعث شده است تا بسیاری از آن‌ها به این سیستم رتبه‌بندی توجه خاصی داشته باشند و تلاش کنند تا رتبه بالایی در آن کسب کنند. از مهم‌ترین مزایای توجه به این رتبه برای کارفرمایان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انتخاب پیمانکار مناسب: رتبه بندی پیمانکاران به کارفرمایان کمک می‌کند تا با در نظر گرفتن رتبه پیمانکار، انتخابی آگاهانه و مطمئن داشته باشند.
- اطمینان از کیفیت پروژه: رتبه بندی پیمانکاران ضمانتی برای تخصص و صلاحیت پیمانکاران است و تا حدی از بروز مشکلات کیفی در پروژه‌ها جلوگیری می‌کند.
- کاهش ریسک پروژه: انتخاب پیمانکار با رتبه مناسب، ریسک پروژه را برای کارفرمایان کاهش می‌دهد.
- تسریع در اجرای پروژه: پیمانکاران با رتبه بالا معمولاً تجربه و تخصص بیشتری دارند و میتوانند پروژه را در زمان‌بندی تعیین‌شده به اتمام برسانند.
- صرفه‌جویی در هزینه‌ها: انتخاب پیمانکار مناسب می‌تواند به صرفه‌جویی در هزینه‌های پروژه منجر شود.
این رتبه‌بندی برای خود کارفرمایان نیز مزایای مختلفی دارد که این مزایا به شرح زیر هستند:
- افزایش اعتبار و برندینگ: رتبه بندی پیمانکاران، اعتبار و برندینگ آن‌ها را افزایش می‌دهد.
- دسترسی به فرصت‌های شغلی بیشتر: پیمانکاران با رتبه بالا میتوانند در مناقصات بیشتری شرکت کنند که این امر سبب افزایش فرصت‌های شغلی آنان خواهد شد.
- افزایش اعتماد مشتریان: رتبه بندی پیمانکاران اعتماد مشتریان به آنان را بیشتر می‌کند.
- رقابت سالم: رتبه بندی پیمانکاران سبب افزایش رقابت سالم بین آن‌ها می‌شود که درنهایت به نفع کارفرمایان و ارتقاء کیفیت پروژه‌ها خواهد بود.
از دیگر مزایای این سیستم رتبه‌بندی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جلوگیری از بروز تخلفات: رتبه بندی پیمانکاران ضمانتی برای تخصص و صلاحیت پیمانکاران است و تا حدی از بروز تخلفات در پروژه‌ها جلوگیری می‌کند.
- ایجاد شفافیت در صنعت: رتبه بندی پیمانکاران شفافیت در صنعت را افزایش می‌دهد و به کارفرمایان در انتخاب پیمانکار مناسب کمک می‌کند.
- حمایت از پیمانکاران توانمند: رتبه بندی پیمانکاران حمایت از پیمانکاران توانمند و باسابقه را به دنبال دارد و به رشد و توسعه کار آن‌ها کمک می‌کند.
حتما بخوانید: راهنمای رتبه بندی مشاوران
انواع رشته های رتبه بندی پیمانکاران
رتبه پیمانکاری در ۱۲ رشته مختلف ساختمان، راه و ترابری، صنعت و معدن، تاسیسات و تجهیزات، کشاورزی، آب، مرمت آثار باستانی، کاوش‌های زمینی، مدیریت پسماند، ارتباطات، نفت، گاز و نیرو صادر می‌شود. در ادامه این محتوا به اختصار درباره فعالیت های عمده هر یک از رشته های رتبه پیمانکاری خواهیم پرداخت:
- ساختمان: پیمانکاران این حوزه مجاز به انجام فعالیت های مربوط به ساخت و ساز ساختمان‌های مسکونی، تجاری، صنعتی و اداری هستند.
- راه و ترابری: پیمانکاران این حوزه مجاز به انجام فعالیت های مربوط به ساخت و نگهداری راه‌ها، پل‌ها، تونل‌ها، فرودگاه‌ها و بنادر هستند.
- صنعت و معدن: پیمانکاران این حوزه به انجام فعالیت های ساخت و راه‌اندازی کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و سایر تأسیسات صنعتی و معدنی هستند.
- تاسیسات و تجهیزات: این رشته شامل فعالیت‌های مربوط به نصب، راه‌اندازی و نگهداری تأسیسات مکانیکی، برقی و الکترونیکی است.
- کشاورزی: این رشته شامل فعالیت‌های مربوط به ساخت و نگهداری سدها، کانال‌ها، شبکه‌های آبیاری و زهکشی، مزارع و باغ‌ها است.
- آب: این رشته شامل فعالیت‌های مربوط به تأمین، توزیع و دفع آب شرب، صنعتی و کشاورزی است.
- مرمت آثار باستانی: این رشته شامل فعالیت‌های مربوط به مرمت و بازسازی بناها و آثار تاریخی است.
- کاوش‌های زمینی: این رشته شامل فعالیت‌های مربوط به اکتشاف، حفاری و بهره‌برداری از منابع زیرزمینی است.
- ارتباطات: فعالیت‌های مربوط به این رشته در خصوص ساخت و نگهداری شبکه‌های مخابراتی، تلویزیونی و رادیویی است.
- نفت و گاز: فعالیت‌های مربوط به این رشته در خصوص استخراج، انتقال، توزیع و تولید انرژی است.
- نیرو: فعالیت های رشته نیرو شامل هر گونه فعالیت در خصوص تولید، توزیع و انتقال نیرو است.
- مدیریت پسماند: فعالیت این رشته در خصوص بازیافت، پردازش و دفع پسماند ها است.
ملاک‌ها و شرایط رتبه بندی پیمانکاران
ملاک‌های رتبه بندی پیمانکاران متعدد و متنوع هستند. برخی از این ملاک‌ها به شرح زیر هستند:
- سابقه کار و تجربه پیمانکار در زمینه پروژه‌های مشابه
- توان مالی پیمانکار برای اجرای پروژه
- تخصص و تجربه پرسنل پیمانکار
- تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز برای اجرای پروژه
همچنین برای دریافت رتبه باید شرایط خاصی داشته باشید. مهم‌ترین شرایط عمومی و اختصاصی رتبه بندی پیمانکاران شامل موارد زیر است:
- ثبت شرکت در سازمان ثبت شرکتها
- نداشتن سوءپیشینه کیفری
- عدم ورشکستگی
- عدم محکومیت به انفصال از خدمات دولتی
- گواهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران
- ارائه تعهدنامه عدم فعالیت در زمینه‌های غیرمرتبط با رتبه
- ارائه گواهی عدم سوءپیشینه
- ارائه گواهی حسن انجام کار
- سابقه کار مرتبط و مفید مدیر عامل و اعضاء هیات مدیره
- مدرک تحصیلی مرتبط و معتبر اعضاء هیات مدیره و پرسنل فنی
- داشتن تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز
- داشتن امکانات و تاسیسات
- داشتن تعداد پرسنل فنی و مهندسی
- داشتن میزان سرمایه کافی
- ارائه صورت‌های مالی حسابرسی‌شده
نحوه اخذ رتبه پیمانکاری
برای اخذ رتبه پیمانکاری باید مراحل زیر را طی کنید:
- پس از مراجعه به سامانه ساجات و ثبت‌نام در این سامانه، اطلاعات شرکت خود را وارد کنید.
- در مرحله بعد باید بارگذاری مدارک و مستندات مورد نیاز و پرداخت هزینه ثبت‌نام را انجام دهید.
- مدارک شما از سوی کارشناسان مربوطه بررسی می‌شود و در صورت نقص مدارک، فرصتی به شما داده خواهد شد تا مدارک را تکمیل کنید.
- سپس کارشناس از محل شرکت شما بازدید می‌کند تا در این بازدید، امکانات و تجهیزات شرکت شما بررسی شود.
- درنهایت نتیجه بررسی مدارک و بازدید از محل شرکت به شما ابلاغ می‌شود. در صورت تایید صلاحیت، رتبه پیمانکاری برای شما صادر خواهد شد.
اهمیت رتبه‌بندی شرکتهای پیمانکاری:
سنجش صلاحیت و توانایی: سابقه، تخصص، نیرو، تجهیزات و توان مالی شرکتها را ارزیابی می‌کند.
ارتقای کیفیت پروژه‌ها: انتخاب پیمانکار مناسب، به کیفیت نهایی پروژه می‌انجامد.
ایجاد رقابت سالم: شرکتها را به ارتقای خدمات و توانایی‌هایشان ترغیب می‌کند.
دسترسی به پروژه‌های بزرگ: برای شرکت در مناقصات دولتی، رتبه‌بندی الزامی است.
افزایش اعتماد و اطمینان: به نفع کارفرمایان، ذینفعان و طرف‌های involved in a project.
حرف آخر
در این مطلب به بررسی رتبه بندی پیمانکاران پرداختیم. همان‌طور که مشاهده کردید، رتبه بندی پیمانکاران ابزاری کارآمد برای انتخاب پیمانکاران مناسب و اطمینان از صلاحیت و تخصص آنان است. کارفرمایان با در نظر گرفتن رتبه پیمانکار میتوانند انتخابی آگاهانه و مطمئن داشته باشند و از بروز مشکلات و ضرر و زیان در پروژه‌های خود جلوگیری کنند.
