مقاومسازی صادراتی در حوزه انرژی
هفته گذشته اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی میزبان دکتر سیدعلی حسینی مدیرعامل بورس انرژی بود تا در گفت و شنودی صریح و صمیمانه، ویژگیها و توانمندیهای بورس انرژی در مسیر حمایت از
متن خبر : هفته گذشته اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی میزبان دکتر سیدعلی حسینی مدیرعامل بورس انرژی بود تا در گفت و شنودی صریح و صمیمانه، ویژگیها و توانمندیهای بورس انرژی در مسیر حمایت از صادرکنندگان به بحث و بررسی گذاشته شود. در این نشست موضوعات متعددی از جمله کانالهای جدید تامین مالی بخش خصوصی از طریق بورس انرژی، کاهش هزینههای بازارسازی و بازاریابی و از همه مهمتر راهکارهای مقاومسازی بخش خصوصی در برابر تحریمها مورد بررسی قرار گرفت. ارتقای توانمندسازی صادراتی در حوزه انرژی مدتها است که پتانسیلهای صادرکنندگان کوچکتر بیش از پیش مورد توجه تصمیمسازان اقتصادی کشور قرار گرفته تا جایی که نگاهها به این بخش از فعالان اقتصادی در سالهای اخیر به کل دگرگون شده است. این رخداد مهم را باید مرهون حجم معاملات در بورس انرژی ایران دانست زیرا در بازاری رسمی، توانمندیهای صادراتی کوچک، متوسط و بزرگ بخش خصوصی کشورمان با شفافیت بالایی به ظهور رسیده است. این در حالی است که فرآیندهای صادراتی در بورس انرژی در کنار جذب 140 شرکت خارجی فضایی را ایجاد کرده که صادرکنندگان داخلی، همزمان با صادرکنندگان خارجی برای خرید و صادرات محمولههای مختلف، وارد رقابت میشوند که خروجی این رقابت را میتوان تامین منافع ملی برشمرد. همین واقعیت موجب شده تا برخی از صادرکنندگان شرایطی نسبتا دشوار را پیش چشم خود ترسیم کنند، زیرا رقابت با شرکتهای خارجی برای عرضه کالا در سایر کشورهای جهان مطلب سادهای نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت زیرا شرایط کلی به نفع صادرکنندگان خارجی تغییر مییابد. این وضعیت در شرایطی وخامت بیشتری پیدا میکند که در محمولههای صادراتی (مخصوصا در عرضههای زمینی) صادرکنندگان داخلی در برخی از معاملات مجبور هستند که مالیات بر ارزش افزوده را نقدا پرداخت کرده و سپس در مراحل اداری اقدام به بازپس گرفتن آن کنند؛ فرآیندی که قطعا دشواریهای بسیاری را در مسیرهای اداری به خود اختصاص داده و زمانبر بودن آن، موجب خواهد شد تا بخشی از توانمندیهای مالی شرکتهای صادرکننده به مرور تحلیل رود. این شرایط موجب میشود تا در بازه زمانی مشخصی، پتانسیلهای اجرایی برای واحدهای صادرکننده محدود شده و همچنین توانمندی صادراتی کشور درخصوص محمولههای کوچک تر نیز محدود شود که قطعا برای بدنه تصمیمسازی در اقتصاد کشور، چندان مطلوب نخواهد بود. مشکل فوق یعنی دشواریهای بازگشت مالیات بر ارزش افزوده در برخی از محمولههای صادراتی، معضلی است که در نشست اتحادیه صادرکنندگان فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی به آن اشاره شد و مدیرعامل بورس انرژی از تلاشها برای بهبود این ساز و کار سخن گفت. رونق بورس انرژی در پسابرجام از سوی دیگر شاهد هستیم که حجم عرضه، مصرف داخلی و صادرات فرآوردههای نفت، گاز و پتروشیمی در ماههای اخیر و مخصوصا در یک سالی که از تولد برجام میگذرد به شدت افزایش یافته و خریداران بیشتری در این بازار حضور پیدا کردهاند. این دستاورد را نمیتوان در نظر نگرفت زیرا چهره محمولههای صادراتی کشور را تغییر داده و مخصوصا مقاومتسازی اقتصاد کشور را تقویت خواهد کرد. بهعنوان مثال در روزهای اخیر سومین محموله 35 هزار تنی نفت کوره در بورس انرژی عرضه و مورد معامله قرار گرفت که همین رخداد به ذات خود دستاورد بزرگی محسوب میشود. بهصورت دقیق تر شاهد بودیم که در چند دقیقه یک کشتی 35 هزار تنی نفت کوره در بورس انرژی دادوستد شده و فرآیند تحویل آن نیز وارد فاز اجرایی شد. در صورتی که این قبیل معاملات افزایش یافته و با توجه به جایگاه ایران در تولید این کالا در منطقه، از این پس باید نرخهای کشف شده در بورس انرژی را بهعنوان قیمتهای منطقهای این کالا مورد استناد قرار داد که قطعا نقطه قوت بزرگی برای فرآیند صادراتی کشور به شمار رفته و ایران خود بهعنوان Price Maker (قیمتساز) مورد نظر قرار میگیرد نه بهعنوان بازاری که خود از قیمتهای دیگران تبعیت میکند.